Lipa – wieś w Polsce
Lipa to wieś znajdująca się w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza. Położona jest na Pogórzu Przemyskim, nad potokiem Lipka, będącym dopływem Stupnicy.
Cerkwie i parafia
W Lipie znajduje się drewniana cerkiew pod wezwaniem Św. Paraskewii, zbudowana w latach 1830–1843 i odnowiona w 1919 roku. Po II wojnie światowej była użytkowana przez rzymskich katolików, aż do rozpoczęcia budowy nowego kościoła w 1999 roku. Samodzielna parafia pw. Wniebowstąpienia Pańskiego została erygowana w 1970 roku i należy do dekanatu Bircza. Posiada również kościoły filialne w Malawie i Brzeżawie.
Historia
Wieś powstała na początku XV wieku na prawie wołoskim. Pierwsza wzmianka o Lipie pochodzi z 1436 roku, kiedy była własnością Kmitów. W 1437 roku wieś została zakupiona przez braci Łukasza i Iwanka z Birczy. W 1447 roku Lipę nabył Jerzy Matiaszowicz Gozdawita, a wieś stała się częścią klucza bireckiego. W XIX wieku dziedzicem Lipy był Franciszek Zaręba.
Przed II wojną światową Lipa składała się z licznych przysiółków, takich jak Lipa Dolna, Lipa Górna, Morochów i inne. W II Rzeczypospolitej wieś znajdowała się w powiecie dobromilskim województwa lwowskiego. W 1945 roku miały miejsce tragiczne wydarzenia, gdy nacjonaliści ukraińscy zamordowali 10 Polaków i 1 Ukrainkę.
Lipa w roku 1929
- Właściciele ziemscy: Kozłowski Flor. i Aleks. (383 ha)
- Kowal: Chamulak S.
- Młyn wodny: Pielech J.
- Szewc: Charog Ch.
- Tartak wodny: Pielech J.
- Wyroby tytoniowe: Fleischer E., Schiff, Szacki W.
- Wyszynk trunków: Steppel B.
Demografia
- 1785 – 404 grekokatolików, 95 rzymskich katolików, 16 Żydów
- 1840 – 809 grekokatolików
- 1859 – 785 grekokatolików
- 1879 – 986 grekokatolików
- 1899 – 1271 grekokatolików
- 1926 – 1340 grekokatolików
- 1929 – 1647 mieszkańców
- 1938 – 1417 grekokatolików, 236 rzymskich katolików, 29 Żydów, 12 zielonoświątkowców
- 1997 – 312 osób
- 2006 – 321 osób
Linki zewnętrzne
Kategoria: Lipa (powiat przemyski)
Kategoria: Pogórze Przemyskie
Kategoria: Województwo lwowskie
Kategoria: Wsze w powiecie przemyskim
