Lipa – Informacje ogólne
Lipa (niem. Leipe) to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Bolków. Miejscowość leży na Pogórzu Kaczawskim, u podnóża Gór Kaczawskich. W latach 1975-1998 była częścią województwa jeleniogórskiego.
Infrastruktura
W Lipie znajdują się:
- dwa sklepy oraz bar
- szkoła podstawowa
- straż pożarna
- zakład kamieniarski
- suszarnia zbóż
- biblioteka
- ośrodek zdrowia
Nazwa
Nazwa miejscowości pochodzi od drzewa lipy (Tilia). W dokumentach historycznych wieś była wymieniana jako „Lipa” oraz w różnych zlatynizowanych formach: Lypa, Leypa, Leipe. Historia nazwy sięga XIII wieku.
Historia
Lipa ma bogatą historię związaną z górnictwem, które rozpoczęło się prawdopodobnie w XIV wieku. Wieś uzyskała prawa wolnego miasta górniczego, jednak status ten nie utrzymał się długo. W XIV wieku Lipa przeszła w ręce różnych rodzin, w tym von Zedlitz. W XVIII wieku istniały tu dwa kościoły oraz szkoły wyznaniowe. Wieś została zniszczona podczas wojen, a po II wojnie światowej włączona do Polski, co spowodowało wysiedlenie jej niemieckich mieszkańców.
Demografia
Wzmianki o liczbie mieszkańców:
- 1786 – 792 mieszkańców
- 1825 – 1196 mieszkańców
- 1939 – 1202 mieszkańców
- 2011 – 753 mieszkańców
Zabytki
W Lipie znajdują się liczne zabytki, w tym:
- Kościół parafialny pw. św. Apostołów Piotra i Pawła (XIV-XVI w.)
- Cmentarz parafialny z XV wieku
- Zespół pałacowy w Lipie Dolnej
- Ruiny zamku w Lipie Górnej
Kultura i oświata
W miejscowości działa Szkoła Podstawowa oraz Biblioteka Publiczna. Regularnie organizowane są festyny, w tym Dzień Dziecka i wiejskie dożynki.
Stowarzyszenia i organizacje
W Lipie funkcjonują różne organizacje, takie jak:
- Ludowy Zespół Sportowy
- Ochotnicza Straż Pożarna
- Koło Gospodyń Wiejskich
Ochrona przyrody
W okolicy znajduje się rezerwat geologiczno-florystyczny Wąwóz Lipa oraz granica Parku Krajobrazowego Chełmy.
Szlaki turystyczne
W regionie przebiega czerwony szlak rowerowy prowadzący przez okolice zamków.
Ludzie związani z Lipą
Wojciech Sokołowski, poseł na sejm RP VI kadencji, jest jednym z bardziej znanych mieszkańców Lipy.
Bibliografia
Informacje o Lipie można znaleźć w publikacjach takich jak „Jawor i okolice” Stanisława Jastrzębskiego czy „Słownik geografii turystycznej Sudetów”.
