Linotyp – urządzenie do składu tekstów
Linotyp, wynaleziony w 1884 roku przez amerykańskiego zegarmistrza Ottmara Mergenthalera, to urządzenie umożliwiające maszynowe składanie tekstów. Był to pierwszy mechanizm tego typu, który zrewolucjonizował zecerstwo.
Budowa i działanie
Linotyp składa się z trzech podstawowych zespołów, które działają jednocześnie:
- Zespół składający
- Zespół odlewający
- Zespół rozbierający
Urządzenie wykorzystuje matryce mosiężne oraz stalowe kliny. Wiersze tekstowe są odlewane ze stopu o temperaturze topnienia około 250 °C. Proces składu jest sterowany za pomocą klawiatury; naciśnięcie klawisza wybiera odpowiednią literę, a po ustawieniu całego wiersza następuje jego odlew. Matryce wracają następnie do zasobnika.
Podobnym urządzeniem do linotypu jest monotyp, który został wprowadzony trzy lata później.
Zalety i wady linotypu
Zalety linotypu obejmują:
- Szybkość składu
- Łatwość montażu
- Możliwość łamania tekstu z gotowych wierszy
Jednak urządzenie ma również swoje wady, takie jak:
- Trudności w korekcie, ponieważ wymaga odlewu całych poprawionych wierszy
- Hałas podczas pracy, spowodowany upadającymi matrycami
- Wydzielanie szkodliwych oparów ołowiu
Podsumowanie
Linotyp stanowi istotny krok w rozwoju technologii składu tekstów, wprowadzając mechanizację do procesu typograficznego. Mimo pewnych wad, jego zalety przyczyniły się do zwiększenia efektywności w branży poligraficznej.
