Lidokaina
Lidokaina (łac. lidocainum), znana również jako lignokaina lub ksylokaina, jest organicznym związkiem chemicznym, pochodną acetanilidu. Stosuje się ją głównie jako środek miejscowo znieczulający, najczęściej w postaci aerozolu lub żelu. W stomatologii powszechnie używa się jej w formie dwuprocentowego roztworu chlorowodorku lidokainy.
Działanie
Lidokaina działa poprzez blokowanie pompy sodowo-potasowej i zmniejszenie przepuszczalności błony neuronu dla jonów sodu, co prowadzi do zahamowania przewodnictwa impulsów we włóknach nerwowych. Działa szybko, z efektem widocznym już po minucie, a jego działanie trwa od 5 do 6 minut. Metabolizowana jest w wątrobie, a 90% wydalana jest w formie nieaktywnych metabolitów.
Działania niepożądane
- Obrzęk
- Zaczerwienienie lub zblednięcie skóry
- Pieczenie, świąd, nudności, wymioty
- Methemoglobinemia
W przypadku przedawkowania mogą wystąpić poważne objawy, takie jak drgawki, zaburzenia widzenia, a w skrajnych przypadkach zatrzymanie akcji serca.
Preparaty
Dostępne preparaty zawierające lidokainę w Polsce obejmują:
- Bobodent (żel)
- Lidocain-Egis (aerozol)
- Lidoposterin (maść doodbytnicza)
- Lignocain (roztwór do wstrzykiwań)
- Versatis (plaster leczniczy)
- oraz inne preparaty.
Wskazania
Lidokaina jest stosowana do:
- Miejscowego znieczulenia skóry przed bolesnymi zabiegami
- Znieczulenia powierzchniowego przed drobnymi zabiegami
- Miejscowego znieczulenia błon śluzowych
- Jako składnik preparatów na ból gardła
- W resuscytacji w przypadku opornej na leczenie VF/VT, gdy amiodaron nie jest dostępny.
Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na amidowe leki znieczulające
- Methemoglobinemia
- Bradykardia
- Blok przedsionkowo-komorowy II i III stopnia
- Zaburzenia czynności węzła zatokowego
Bibliografia
- Farmakopea Polska VIII
- Leksykon leków, Tadeusz Lesław Chruściel, PZWL 1991
- Poradnik terapeutyczny, red. Piotr Kubikowski, PZWL 1969
- Informacje od producenta