„`html
Lewałd Wielki
Lewałd Wielki, znany w języku niemieckim jako Groß Lehwalde, to wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Dąbrówno. W latach 1975–1998 miejscowość była częścią województwa olsztyńskiego. We wsi funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne.
Historia
Historia Lewałdu Wielkiego sięga XIV wieku, choć dokumenty lokacyjne nie zachowały się. W trakcie wojen polsko-krzyżackich wieś została zniszczona. W 1414 roku z 17 włók 9 leżało odłogiem. Z czasem wieś przechodziła różne zmiany własnościowe i administracyjne.
- 1540 r.: W Lewałdzie mieszkało 15 wolnych pruskich, dwóch chłopów i 9 zagrodników.
- 1572 r.: Quirin von Ölsnitz sprzedał wieś staroście działdowskiemu.
- 1717 r.: Lewałd obejmował 41 włók ziemi, a wolni chłopi skarżyli się na niesprawiedliwe obciążenia.
- 1783 r.: Wieś liczyła 30 domów.
- 1861 r.: Mieszkało tu 830 osób na obszarze 5589 mórg.
- 1878 r.: Powstała pierwsza na Mazurach biblioteka Towarzystwa Czytelni Ludowych.
- 1939 r.: Liczba mieszkańców wynosiła 583.
W 1974 roku Lewałd Wielki obejmował także osadę Folągi i wieś Stare Miasto, wchodząc w skład gminy Dąbrówno.
Przypisy
W historii Lewałdu Wielkiego ważne jest również upamiętnienie Alfreda Kaczyńskiego, urodzonego w tej wsi, który zginął w obozie zagłady w 1942 roku.
Bibliografia
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
„`
