Leukoplasty: Charakterystyka i Funkcje
Leukoplasty to bezbarwne, niefotosyntetyzujące plastydy, które występują w roślinach wyższych. Mają średnicę do 2 μm i mogą przybierać różne kształty, takie jak kulisty, ameboidalny czy dzwonowaty. W zależności od funkcji, leukoplasty można podzielić na dwa główne typy:
- Leukoplasty niefunkcjonalne – występują w tkankach roślinnych i nie gromadzą substancji zapasowych.
- Leukoplasty gromadzące materiały zapasowe – dzielą się na:
- Proteinoplasty – gromadzą białka zapasowe.
- Amyloplasty – zawierają skrobię.
- Elajoplasty – przechowują tłuszcze zapasowe.
Występowanie
Leukoplasty można znaleźć w różnych komórkach roślinnych, w tym w:
- Tkanek embrionalnych (zarodniki i gamety),
- Bulwach i kłączach,
- Skórce roślin jednoliściennych,
- Komórkach miękiszowych w głębszych częściach narządów roślinnych.
Funkcje
Leukoplasty pełnią różnorodne funkcje w roślinach:
- Produkcja olejków eterycznych, co zaobserwowano w owocach cytrusowych.
- Uczestnictwo w syntezie kwasów tłuszczowych w komórkach bielma nasion roślin oleistych.
- Gromadzenie materiałów zapasowych, takich jak skrobia, lipidy czy białka.
Budowa
Dojrzałe leukoplasty nie zawierają tylakoidów, a ich stroma ma mniejszą gęstość niż w chloroplastach. Wewnątrz znajdują się nukleoidy, ale brak jest typowych rybosomów 70S. Amyloplasty mogą przekształcać się w chloroplasty pod wpływem światła, co prowadzi do wytwarzania barwników asymilacyjnych.
Biogeneza
Leukoplasty powstają z proplastydów, co świadczy o ich powiązaniach z innymi typami plastydów w roślinach.
