Leki przeciwtarczycowe
Leki przeciwtarczycowe, znane również jako tyreostatyki, to grupa leków o różnorodnej budowie chemicznej, które hamują syntezę i wydzielanie tyroksyny. Stosowane są przede wszystkim w leczeniu nadczynności tarczycy.
Stosowane preparaty w Polsce
- propylotiouracyl (Thyrosan, Propycil)
- tiamazol (Metizol, Thyrozol)
- metylotiouracyl (Methylthiouracil)
Zastosowanie
Główne wskazanie to leczenie nadczynności tarczycy.
Działania niepożądane
- Układ pokarmowy: nudności, wymioty, uszkodzenie wątroby (przy stosowaniu metizolu)
- Układ krwiotwórczy: leukopenia, agranulocytoza, plamica małopłytkowa
- Inne objawy: łysienie, alergiczne reakcje skórne, bóle mięśni i stawów, gorączka, powiększenie tarczycy
Przeciwwskazania
- ciąża
- schorzenia nerek i wątroby
- nowotwory tarczycy
- schorzenia krwi
Grupy tyreostatyków
Tioamidy cykliczne
Tioamidy, zawierające siarkę, hamują powstawanie hormonów tarczycy poprzez inhibicję peroksydazy tarczycowej. Leki te nie wpływają na uwalnianie hormonów z zapasów, dlatego ich działanie terapeutyczne jest widoczne dopiero po około tygodniu.
- propylotiouracyl (PTU)
- metylotiouracyl
- karbimazol
- tiamazol
Wskazania obejmują nadczynność tarczycy oraz osiągnięcie eutyreozy przed operacjami.
Jod
Preparaty jodu w dużych dawkach, takie jak płyn Lugola, hamują uwalnianie hormonów tarczycy. Efekt ten utrzymuje się maksymalnie do dwóch tygodni.
Jod radioaktywny 131I
Radioaktywny izotop jodu 131I, stosowany w terapii, uszkadza komórki tarczycy, co prowadzi do zmniejszenia ich liczby oraz redukcji syntezy hormonów. Podawany jest doustnie.
Inne substancje tyreostatyczne
Do innych substancji o działaniu tyreostatycznym należą:
- sulfonamidy
- barbiturany
Wszystkie tyreostatyki mogą prowadzić do nadprodukcji hormonu tyreotropowego (TSH), co z kolei może powodować przerost tarczycy. Aby temu zapobiec, leczenie uzupełnia się hormonami tarczycy po osiągnięciu prawidłowej czynności hormonalnej.
