Legiony Polskie
Legiony Polskie (LP) to polska formacja wojskowa, która powstała 27 sierpnia 1914 roku w ramach austro-węgierskiego landsturmu. Utworzona z inicjatywy polskich stronnictw politycznych w Galicji, w 1916 roku przekształciła się w Polski Korpus Posiłkowy. Legiony walczyły podczas I wojny światowej po stronie państw centralnych.
Historia
16 sierpnia 1914 roku w Krakowie powstał Naczelny Komitet Narodowy (NKN), który miał na celu organizację polskich sił zbrojnych. Komitet obejmował przedstawicieli różnych partii politycznych, a jego kierownictwo objęli Władysław Sikorski i Aleksander Skarbek. 27 sierpnia 1914 roku wydano rozkaz o utworzeniu Legionów Polskich, które miały działać pod austriackim zwierzchnictwem.
Legiony składały się z dwóch pułków piechoty i szwadronów jazdy, a ich formowanie rozpoczęło się pod koniec sierpnia 1914 roku. Wkrótce utworzono Legion Wschodni i Legion Zachodni, które brały udział w różnych bitwach, takich jak Laski, Anielin i Krzywopłoty.
Ważniejsze bitwy
Legiony Polskie uczestniczyły w wielu kluczowych bitwach, w tym:
- Laski oraz Anielin (22-26 października 1914)
- Mołotków (29 października 1914)
- Łowczówek (22-25 grudnia 1914)
- Rokitna (13 czerwca 1915)
- Jastków (31 lipca – 3 sierpnia 1915)
- Kostiuchnówka (4-6 lipca 1916)
- Rudka Miryńska (3 sierpnia 1916)
Rozwiązanie formacji
20 września 1916 roku Legiony zostały przekształcone w Polski Korpus Posiłkowy. W 1917 roku, po odmowie przysięgi na wierność obcym monarchom przez większość żołnierzy, oddziały zostały częściowo rozwiązane. Ci, którzy złożyli przysięgę, zostali włączeni do Polskiej Siły Zbrojnej, która istniała do czasu pokoju brzeskiego. W 1918 roku, pod wodzą Józefa Hallera, część legionistów przeszła na stronę rosyjską, co prowadziło do ich internowania w obozach.
Struktura organizacyjna
Legiony Polskie składały się początkowo z dwóch legionów, które później przekształciły się w trzy brygady:
- I Brygada – dowódca Józef Piłsudski
- II Brygada – dowódca Ferdynand Küttner
- III Brygada – dowódca Wiktor Grzesicki
Uzbrojenie strzeleckie
Początkowe uzbrojenie Legionów obejmowało przestarzałe karabiny, ale wkrótce otrzymano nowocześniejsze modele, co poprawiło zdolności bojowe jednostek. Wśród legionistów służyło również wielu Żydów.
Na 100. rocznicę utworzenia Legionów Polskich, Narodowy Bank Polski wyemitował banknot kolekcjonerski o nominale 20 zł. Dzięki Legionom Polskim, piłka ręczna zyskała popularność w Polsce, a jej gracze zaczęli być nazywani „szczypiornistami”.
