„`html
Łapszanka
Łapszanka (słow. Lapšanka, węg. Kislápos, niem. Kleinlapsch) to wieś w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, znajdująca się w gminie Łapsze Niżne. W latach 1975–1998 należała do województwa nowosądeckiego.
Położenie
Wieś usytuowana jest na Pogórzu Spiskim, w etnograficznym regionie Zamagurza. Łapszanka leży w dolinie potoku o tej samej nazwie, otoczona wzniesieniami:
- Pawlików Wierch (1016 m)
- Piłatówka (1004 m)
- Pusty Wierch (984 m)
- Na Wierch (896 m)
- Kuraszowski Wierch (1038 m)
- Dudasowski Wierch (1038 m)
- Holowiec (1035 m)
Wschodnie i zachodnie zbocza są w większości wylesione, a zabudowania wsi sięgają Przełęczy nad Łapszanką (934 m).
Historia
Osada została prawdopodobnie założona w XVI wieku jako filia Łapsz Wyżnich i była zasiedlona przez ludność wołoską. Wzmianka o miejscowości pochodzi z 1589 roku. W 1662 odnotowano pierwsze sołectwo. W czasie II wojny światowej szkoła funkcjonowała w języku słowackim, a elektryfikacja wsi miała miejsce w 1968 roku. Kościół w dolnej części wsi został zbudowany w 1902 roku.
Kultura
W Łapszance używana jest gwara spiska, uznawana przez polskich językoznawców za dialekt małopolski, a przez słowackich jako gwara przejściowa. Tradycyjnym strojem był strój spiski w odmianie kacwińskiej.
Turystyka
Wieś jest atrakcją turystyczną, oferującą około 30 wodospadów. Z Przełęczy nad Łapszanką rozciąga się panorama na Tatry oraz Magurę Spiską. W 2013 roku gościła Tour de Pologne, gdzie rozegrano premię górską I kategorii. W górnej części wsi znajduje się kapliczka-dzwonnica pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej z 1928 roku, znana z dawnych wierzeń o odganianiu burz przez bicie w dzwon.
Przypisy
Strój i ubiór codzienny: etnozagroda.pl, dostęp 2021-09-23.
„`
