Landsknecht – Zaciężna Piechota XVI wieku
Landsknecht, znany również jako lancknecht, to żołnierz zaciężnych formacji piechoty, który rozwinął się w krajach niemieckojęzycznych w XV i XVI wieku. Wzorowali się na oddziałach szwajcarskich, wykorzystując piki, halabardy oraz broń palną. Landsknechci byli wykorzystywani przez różne armie europejskie przez kilka stuleci.
Nazwa i Geneza
Nazwa „landsknecht” pochodzi z niemieckiego, gdzie „Land” oznacza kraj, a „Knecht” sługę. Początkowo odnosiła się do osób pełniących funkcje sądowe, ale z biegiem lat zaczęła dotyczyć żołnierzy zaciężnych, którzy mieli zapewniać spokój w Niderlandach pod władzą Habsburgów. Termin ten pojawił się po raz pierwszy w latach 1482–1486.
Uzbrojenie i Wyposażenie
Landsknechci byli głównie piechotą walczącą bronią białą. Ich uzbrojenie obejmowało:
- piki o długości od 3,5 do 5,5 metra
- halabardy i miecze typu katzbalger
- ciężkie miecze dwuręczne, takie jak flambergi
- broń palną: rusznice i arkebuzy
Oficerowie i żołnierze walczący w pierwszym szeregu nosili hełmy i półzbroje, a wszyscy wyróżniali się ekstrawaganckimi strojami.
Organizacja
Jednostką organizacyjną landsknechtów był regiment, który składał się z 10-16 kompanii, każda licząca około 400 ludzi. W hierarchii dowodzenia znajdował się oberszter (pułkownik), kapitan kompanii, rotmistrz oraz dziesiętnik. Landsknechci walczyli w czworobocznych szykach i byli znani ze swojej odwagi, ale także z rabunków i okrucieństwa.
Historia i Udział w Konfliktach
Landsknechci powstali w 1487 roku i uczestniczyli w wielu militarnych kampaniach w XVI wieku. Walczyli na żołdzie różnych państw, w tym francuskiego, włoskiego, polskiego i moskiewskiego. Ich udział w konfliktach obejmował:
- wojny włoskie (1494–1559)
- wojna chłopska w Niemczech (1524–1526)
- wojny religijne we Francji (1562–1593)
- powstanie w Niderlandach (1568–1581)
- bitwa pod Orszą (1514)
W szczytowym okresie, podczas oblężenia Wiednia w 1532 roku, ich liczba wyniosła około 50 tysięcy żołnierzy. Z czasem, po zakończeniu wojen włoskich w 1559 roku, ich znaczenie zaczęło maleć, a formacja przekształciła się w nowoczesną piechotę pikiniersko-muszkieterską.
