Łagiewnik – Wczesnośredniowieczny Zawód Rzemieślniczy
Łagiewnik to zawód rzemieślniczy, który istniał w Polsce w okresie piastowskim, szczególnie w XII i XIII wieku. Osoby te, znane również jako lagenarii i ampullarii, były częścią ludności służebnej, często związanej z dworem książęcym lub biskupim. Ich działalność dotyczyła wytwarzania naczyń klepkowych.
Nazwa
Nazwa „łagiewnik” pochodzi od łacińskiego słowa lagena, co oznacza „łagiew” lub „naczynie podróżne”. W języku niemieckim termin ten uległ modyfikacji, a na ziemiach polskich przyjął formę łagiewnika.
Łagiewnicy w Polsce Piastowskiej
Dokumenty z XII i XIII wieku dotyczące łagiewników nie zawierają szczegółowych informacji o ich działalności. Pierwszy znany dokument z 1123-25 roku wspomina łagiewników obok innych służebników. Złota Bulla z 1163 roku wymienia ich imiona wśród służby arcybiskupa.
Łagiewnicy posiadali prawo do ziemi i wykonywali różnorodne zadania, związane głównie z produkcją piwa i miodu. Uznawani byli za słodowników, a ich zawód z czasem zatarł się w dokumentacji, gdy system osad służebnych zniknął pod koniec XIII wieku.
Łagiewnicy jako Rzemieślnicy
W XV wieku łagiewnicy stali się rzemieślnikami cechowymi, wytwarzającymi naczynia klepkowe. Podzieleni byli na dwie grupy: bednarzy, produkujących większe naczynia, oraz łagiewników, zajmujących się mniejszymi. Wyrabiali zarówno średnie, jak i małe naczynia, używając prostych klepek i drewnianych obręczy.
Dokumenty z XIV i XV wieku wskazują na istnienie cechów łagiewników, a ich działalność obejmowała produkcję różnorodnych naczyń, takich jak beczki czy konwie. W XVI wieku cech toruński podzielił się na łagiewników i węborników, a mistrzowie cechowi musieli przestrzegać określonych standardów jakościowych.
Obecnie zawód łagiewnika nie jest już praktykowany, a wytwórcy naczyń klepkowych nie używają tej tradycyjnej nazwy.
Nazwy Miejscowości
W Polsce istnieje wiele miejscowości nazwanych Łagiewniki, co świadczy o historycznym znaczeniu tego zawodu w regionie. Obecnie można znaleźć ponad 20 miejscowości o tej nazwie.
Podsumowanie
Łagiewnicy odgrywali istotną rolę w wczesnośredniowiecznym rzemiośle w Polsce, łącząc tradycje wytwarzania naczyń z działalnością służebną dworu książęcego. Ich dziedzictwo przetrwało w nazwach miejscowości oraz w dokumentacji historycznej.
