Kura domowa (Gallus gallus domesticus)
Kura domowa jest ptakiem hodowlanym, który nie występuje w środowisku naturalnym. Udomowienie tej formy ptaka miało miejsce prawdopodobnie w III tysiącleciu p.n.e. w Indiach, jednak badania archeologiczne sugerują, że pierwsze udomowione kury pojawiły się w Chinach już w VI tysiącleciu p.n.e. Kury były hodowane w Chinach około 1000 p.n.e., a w Egipcie oraz Europie, w tym w Polsce, około 500 p.n.e.
Zachowania kur
Kury wykazują rozwinięte zdolności kognitywne oraz komunikacyjne, używając ponad 24 rodzajów odgłosów. Są ptakami stadnymi, w których grupach powstaje hierarchia. Osobniki dominujące mają pierwszeństwo w dostępie do pokarmu. Nowe osobniki w stadzie mogą powodować walki o pozycję. Kury potrafią wyrażać empatię i przejawiają klasyczne objawy stresu.
Typy użytkowe kur
Wyróżnia się blisko osiemdziesiąt ras kur, które klasyfikuje się w różnorodne grupy użytkowe.
Kury nieśne lekkie
To stosunkowo lekkie ptaki, których masa ciała wynosi 1,20–1,60 kg u samic oraz 1,70–2,45 kg u samców. Charakteryzują się wczesnym opierzaniem, niskim zużyciem paszy oraz wysokim wskaźnikiem zapłodnienia. Kury te zaczynają znosić jaja w wieku 5–7 miesięcy. W Polsce popularne rasy to:
- linie produkcyjne niosek o białej skorupie (krzyżowanie rasy Leghorn)
- linie produkcyjne niosek o brązowej skorupie
Kury mięsne
Kury mięsne pochodzą z Azji i charakteryzują się dużą masą ciała oraz niską nieśnością. W celu uzyskania brojlerów są krzyżowane z rasami ogólnoużytkowymi. Przykłady ras to:
- Dorking (Wielka Brytania)
- Faverolle (Francja)
- Jersey Giant (USA)
- Niederrheiner (Niemcy)
Okres pierzenia
Pierzenie to coroczny proces, podczas którego ptaki tracą pióra i zyskują nowe. Trwa zazwyczaj od miesiąca do dwóch. Proces ten wymaga dużej ilości energii i białka, a w czasie pierzenia kury przestają znosić jaja. Zbyt wolne przebieganie pierzenia może sugerować, że kura nie jest odpowiednią nioską.
Rasy kury
Rasy kur różnią się między sobą zarówno zastosowaniem, jak i cechami charakterystycznymi, co sprawia, że są one wszechstronnie hodowane na całym świecie.