Kupała – Mitologiczne Bóstwo Słowiańskie
Kupała, znany również jako Kupało, to postać, która po raz pierwszy pojawia się w XVII wieku jako rzekome bóstwo słowiańskie. Współczesne badania jednak kwestionują jego istnienie, porównując go do greckiej bogini Ceres.
Źródła Historyczne
Pierwsze wzmianki o Kupała znajdują się w Latopisie Hustyńskim, gdzie opisano go jako boga obfitości. Obchody związane z Kupałą miały miejsce w czasie żniw, kiedy ludność zbierała się, aby składać mu ofiary i przeprowadzać rytuały, takie jak skakanie przez ogień.
Piąty Kupało, jak sądzę, był bogiem obfitości, jak u Hellenów Ceres. Jemu zaś bezrozumni za obfitość podziękowanie składali w tym czasie, kiedy miały nastać żniwa…
– Latopis Hustyński
W XVII wieku Kupałę wspomina także Żywot św. Włodzimierza.
Etymologia
Etymologia imienia Kupała nie jest do końca jasna, ale związki z innymi słowiańskimi postaciami mitologicznymi są zauważalne.
Analiza i Interpretacje
Współcześni badacze, tacy jak Władimir Toporow, negują istnienie Kupały jako bóstwa. Podkreślają, że postacie takie jak Kupała czy Jaryło są bardziej folklorystycznymi reprezentacjami niż rzeczywistymi bogami. Stanisław Urbańczyk określa Kupałę jako „literacką fikcję”, a wielu badaczy, w tym Martin Pitro i Linda Ivantis, twierdzi, że Kupała był jedynie postacią obrzędową lub kukłą, używaną podczas obchodów Nocy Kupały.
Istnieją źródła potwierdzające istnienie kukieł o nazwie kupało, wykorzystywanych w tradycyjnych uroczystościach.
Podsumowanie
Kupała jest postacią kontrowersyjną w badaniach nad mitologią słowiańską. Choć pojawia się w źródłach historycznych, wielu badaczy kwestionuje jego status jako bóstwa, sugerując, że mógł być jedynie elementem folkloru i obrzędów. Brak wcześniejszych wzmianków oraz różnorodność interpretacji sugerują, że Kupała mógł być bardziej symbolem niż rzeczywistą postacią mitologiczną.
Bibliografia
- Latopis Hustyński
- Żywot św. Włodzimierza
- Władimir Toporow
- Stanisław Urbańczyk
- Martin Pitro
- Petr Vokáč
- Linda Ivantis
