Kukurydza Zwyczajna
Kukurydza zwyczajna (Zea mays) to roślina jednoroczna z rodziny wiechlinowatych, ciepło- i światłolubna, pochodząca z Meksyku. Jest uprawiana na całym świecie, a największymi producentami są Stany Zjednoczone, Chiny i Brazylia. W 2018 roku globalna produkcja wyniosła 1147,6 mln ton.
Historia
Kukurydza była uprawiana w Meksyku od co najmniej 6,7 tys. lat. Była istotnym elementem kultury Majów i Azteków, a po odkryciu Ameryki rozprzestrzeniła się na inne kontynenty, w tym Europę, gdzie pierwsze uprawy miały miejsce w Portugalii i Hiszpanii. Do Polski kukurydza dotarła w XVIII wieku.
Morfologia
- Pokrój: Źdźbło wzniesione, wysokość 0,5 do 2,5 m.
- Łodyga: Węzłowa, czasem tworzy korzenie podporowe.
- Liście: Skrętoległe, sfalowane, o szerokiej blaszce.
- Kwiaty: Roślina jednopienna, kwiatostany męskie w postaci wiechy; kwiaty żeńskie tworzą kolby.
- Owoc: Ziarniak o różnorodnym kształcie i kolorze.
- System korzeniowy: Wiązkowy, sięgający 100-200 cm głębokości.
Systematyka
W obrębie gatunku wyróżnia się cztery podgatunki oraz różne grupy odmian uprawnych, m.in. kukurydza amylowa, twarda i cukrowa.
Zastosowanie
Kukurydza znajduje zastosowanie w:
- przemyśle młynarskim
- produkcji fruktozy i krochmalu
- produkcji alkoholu i biogazu
- energetyce
Wykorzystanie w kulinariach
Kukurydza jest kluczowym składnikiem kuchni meksykańskiej. Produkuje się z niej m.in. olej, mąkę, syrop, płatki śniadaniowe oraz konserwy.
Roślina lecznicza
Znamię kukurydzy ma właściwości moczopędne, przeciwzapalne i rozkurczowe, stosowane w leczeniu problemów z układem moczowym.
Uprawa
Kukurydza preferuje ciepły klimat i gleby głębokie oraz żyzne. W Polsce uprawia się ją w większości województw, z wyjątkiem obszarów o niekorzystnych warunkach glebowych.
Produkcja w Polsce
Początkowo kukurydza była uprawiana na niewielką skalę, lecz od lat 70. XX wieku nastąpił znaczący wzrost plonów. W 2021 roku zbiory wyniosły 7,5 mln ton.
Wnioski
Kukurydza jest ważną rośliną uprawną, wykorzystywaną w przemyśle, kuchni oraz medycynie, a jej uprawa ma dużą wartość zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się.
