Kubizm – Wprowadzenie
Kubizm to nurt w sztukach plastycznych, głównie malarstwie i rzeźbiarstwie, który powstał we Francji około 1907 roku. Charakteryzuje się odrzuceniem tradycyjnych zasad perspektywy oraz geometrycznym uproszczeniem kompozycji. Prekursorem kubizmu był Georges Braque, a termin „kubizm” został po raz pierwszy użyty przez krytyka sztuki Louisa Vauxcelles.
Rozwój kubizmu
Współpraca Picassa i Braque’a doprowadziła do powstania kubizmu analitycznego, a później kubizmu syntetycznego. W ramach kubizmu syntetycznego w obrazach zaczęły pojawiać się elementy kolażu, takie jak wklejane kawałki gazet i papieru, co stanowiło istotną innowację w sztuce.
Cechy kubizmu
Kubizm zrywa z tradycyjną koncepcją malarstwa, które wcześniej miało iluzorycznie odzwierciedlać rzeczywistość. Zamiast tego, kubiści skupili się na wydobywaniu struktury przedmiotów poprzez ich geometryzację i syntezę. Obiekty były rozbijane na płaszczyzny, co pozwalało na ich wieloaspektowe przedstawienie.
Najważniejsi artyści kubizmu
- Pablo Picasso
- Georges Braque
- Juan Gris
- Fernand Léger
- Francis Picabia
- Jean Metzinger
- Albert Gleizes
Etapy kubizmu
1. Prekubizm
Charakteryzował się odejściem od naturalnej budowy ciała ludzkiego oraz pojawieniem bryłowatości i martwych natur w krajobrazie.
2. Kubizm analityczny (1907–1912)
Charakteryzował się monochromatyczną paletą oraz geometrycznymi formami. Artyści dążyli do malowania dla umysłu widza, co pozwalało na widzenie obiektów z różnych perspektyw.
3. Kubizm hermetyczny (1912–1913)
Obejmował dalszą deformację przedmiotów i wprowadzenie elementów kolażu, takich jak gazety czy fragmenty tapet, co zbliżało kubizm do abstrakcji.
4. Kubizm syntetyczny (od 1914 roku)
W tym etapie kubizm stał się prostszy, z żywszymi barwami, a kolaż zyskał na znaczeniu, otwierając dyskusję na temat relacji między sztuką a rzeczywistością.
Współczesna rola kubizmu
Kubizm, obok impresjonizmu i ekspresjonizmu, przyczynił się do rozwoju Pierwszej Awangardy. Jego techniki, takie jak deformacja i kolaż, miały znaczący wpływ na nowoczesną estetykę i zainspirowały wiele kierunków artystycznych, w tym konstruktywizm, futuryzm i ekspresjonizm.
Bibliografia
- The Columbia Electronic Encyclopedia, wydanie VI.
- Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa 2004.
- Anna Karola Krauße, Historia malarstwa. Od renesansu do czasów współczesnych, Niemcy 2005.
