Krwawa niedziela
Krwawa niedziela, znana w propagandzie III Rzeszy jako Bromberger Blutsonntag, miała miejsce w Bydgoszczy w dniach 3-4 września 1939 roku, po niemieckiej agresji na Polskę. Wydarzenia te prowadziły do śmierci zarówno obywateli niemieckich, jak i polskich, oraz do brutalnych działań Wehrmachtu i organizacji Selbstschutz.
Dywersja i akcje represyjne
W dniach 3-4 września, podczas wycofywania się polskich oddziałów, doszło do ostrzału z różnych miejsc, co wywołało panikę wśród cywilów. Polskie władze natychmiast zareagowały, a komendant miasta mjr Wojciech Albrycht podjął działania w celu zidentyfikowania dywersantów. W wyniku walk, zginęło od 30 do 45 polskich żołnierzy oraz około 90-110 Niemców.
Reakcja Niemców
5 września Bydgoszcz zajęli niemieccy żołnierze. W wyniku wydarzeń, Niemcy rozpoczęli oskarżenia przeciwko Polakom, co skutkowało masowymi egzekucjami oraz aresztowaniami. Sąd Specjalny w Bydgoszczy od 9 września wydał wiele wyroków, w tym na karę śmierci dla 243 osób, w związku z rzekomymi prześladowaniami.
Tezy o dywersji
Po wojnie, niemiecka historiografia podważała tezy o dywersji w Bydgoszczy. Nieliczni historycy potwierdzali jej istnienie, podczas gdy większość, w tym profesor Włodzimierz Jastrzębski, kwestionowała dowody na dywersję, wskazując na brak bezpośrednich dowodów i zaniżone straty cywilów.
Propaganda i jej konsekwencje
Minister Goebbels wykorzystał wydarzenia w Bydgoszczy jako pretekst do usprawiedliwienia niemieckiej polityki eksterminacyjnej w Polsce. Propaganda przedstawiała „krwawą niedzielę” jako dowód na polskie okrucieństwa, co miało służyć usprawiedliwieniu agresji na Polskę.
Recepcja w kulturze masowej
- Sąsiedzi – film fabularny z 1969 roku, przedstawiający obronę Polaków w obliczu niemieckiej dywersji.
- Podwórko – komiks autorstwa Andrzeja Janickiego, nawiązujący do tych wydarzeń.
Krwawa niedziela pozostaje jednym z kluczowych wydarzeń kampanii wrześniowej, które wciąż budzi kontrowersje w kontekście interpretacji historycznych i propagandowych.
