Krutynia
Krutynia, znana również jako Kruttinna, to rzeka na Pojezierzu Mazurskim, która wpływa do Jeziora Bełdany. Długość rzeki wynosi 99 km, a powierzchnia jej dorzecza to 638 km².
Charakterystyka rzeki
Dolina Krutyni jest w wielu miejscach zatorfiona i zabagniona, osiągając szerokość od 1,5 km w części środkowej do 30-50 m na północy i południu. Rzeka, otoczona wzniesieniami morenowymi, płynie wolno, tworząc liczne zakola. Spadek na długości 10 km wynosi 1,3 m, szerokość rzeki waha się od 30 do 40 m, a głębokość oscyluje między 1,5-2,5 m a 3-7 m.
Hydrologicznie bieg Krutyni zaczyna się na terenach wokół Jeziora Warpuńskiego. W zgodzie z lokalnymi kryteriami, rzeka zmienia nazwę przy przepływie przez jeziora. Krutynia rozpoczyna się w Jeziorze Krutyńskim, a kończy w Jeziorze Bełdany, gdzie wpływa do Systemu Wielkich Jezior Mazurskich. Na swoim biegu przyjmuje różne nazwy, takie jak Sobiepanka, Grabówka, Dąbrówka czy Babięcka Struga.
Flora i fauna
W rzece występują różnorodne gatunki roślin wodnych, w tym:
- grążel żółty (Nuphar lutea)
- grzybienie białe (Nymphaea alba)
- osoka aloesowata (Stratiotes aloides)
- strzałka wodna (Stagittaria sagittifolia)
- Hildenbrandtia rivularis
- gąbka słodkowodna (Spongilla lacustris)
Trasa spływu
Najpopularniejsza trasa spływu kajakowego rozpoczyna się w Sorkwitach i kończy w Rucianej-Nidzie. Trasa obejmuje następujące miejsca:
- Jezioro Lampackie
- Rzeka Sobiepanka
- Jezioro Borowski Las
- Rzeka Babięcka Struga
- Jezioro Dłużec
- Jezioro Białe
- Jezioro Gant
- Babięta
- Jezioro Zyzdrój Wielki
- Jezioro Zyzdrój Mały
- Jezioro Spychowskie
- Jezioro Zdrużno
- Jezioro Mokre
- Zgon
- Rzeka Krutynia
- Krutyń
- Krutyński Piecek
- Wojnowo
- Ukta
- Jezioro Gardyńskie
- Jezioro Bełdany
- Jezioro Nidzkie
- Ruciane-Nida
Krutynia w literaturze
Szlak Krutynią był opisywany przez wielu autorów, w tym Melchiora Wańkowicza w reportażu Na tropach Smętka oraz Franciszka Fenikowskiego i Zbigniewa Chojnowskiego.
