„`html
Kromołów – Dzielnica Zawiercia
Kromołów to dzielnica Zawiercia, położona na wschód od centrum miasta. Do 1977 roku stanowiła odrębną miejscowość, posiadając prawa miejskie do 1870 roku.
Położenie geograficzne
Kromołów znajduje się w jurze na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, u źródeł rzeki Warty.
Nazwa i historia
Osada Kromołów istnieje od XII wieku, a jej pierwsze wzmianki pochodzą z 1193 roku. Miejscowość była nazywana różnymi nazwami, m.in. Cromolau, Chromow oraz Cromelow. Ziemie te były pierwotnie własnością rodu Kromołowskich herbu Gryf.
Kromołów uzyskał prawa miejskie w XIV wieku, przed 1388 rokiem. W czasach Jana Długosza miejscowość była już uznawana za miasto. W 1425 roku Kromołów został określony jako przedmieście Zawiercia, a jego właścicielem był Stanisław Kromołowski. W 1519 roku uzyskał przywilej targowy.
W XVI wieku Kromołów leżał w powiecie lelowskim, a jego właścicielem był wojewoda krakowski Mikołaj Firlej. Miasto ucierpiało podczas potopu szwedzkiego w latach 1655–1660 oraz innych wojnach, co doprowadziło do jego wyludnienia i zubożenia.
Zabytki
- Średniowieczny czworoboczny rynek
- Cmentarz żydowski z XVIII i XIX wieku
- Inne zabytkowe cmentarze
- Drewniane domy z końca XIX wieku
- Kapliczki z XIX wieku
Edukacja
W Kromołowie szkoła parafialna istniała już w XV wieku. Obecnie działa Szkoła Podstawowa nr 13 w Zawierciu, mieszcząca się przy ul. Filaretów.
Sport
Od 1946 roku w Kromołowie funkcjonuje klub piłkarski LKS Źródło Kromołów, który w sezonie 2023/2024 gra w klasie A, grupie Sosnowiec. Największym sukcesem klubu było zajęcie 3. miejsca w IV lidze w sezonie 2004/2005.
„`
