Krążek linowy

Krążek linowy

Krążek linowy, znany również jako blok lub bloczek, to element osprzętu dźwigowego. Ma postać grubego talerza, najczęściej metalowego, zamocowanego na łożyskach tocznych lub ślizgowych. Na obwodzie krążka znajduje się rowek, który zapobiega ześlizgiwaniu się liny lub łańcucha.

Główne funkcje krążka linowego to:

• prowadzenie liny
• zmiana kierunku ruchu liny
• wyrównanie sił w układach linowych

Krążki linowe dzielą się na dwa typy:

• stały (blok nieruchomy)
• przesuwny (blok ruchomy)

Ułożone w odpowiedni sposób, krążki tworzą układ zwany wielokrążkiem lub talią, który umożliwia efektywne podnoszenie ładunków.

Sprawność krążka linowego

W praktyce, ruch liny w krążku wiąże się z pewnymi stratami, które można podzielić na:

• straty związane z sztywnością liny, przyjmowane jako $\backslash Delta\{F\}\_1\; \backslash approx\; 0\{,\}01F$
• straty wynikające z tarcia w łożyskowaniu, obliczane jako $\backslash Delta\{F\}\_2\; =\; \backslash mu\; \backslash frac\{d\}\{D\}\; F\_N$, gdzie $F\_N\; =\; 2F\; \backslash sin\{\backslash frac\{\backslash beta\}\{2\}\}$

Całkowite straty przedstawia wzór:

$\backslash Delta\{F\}\; =\; \backslash Delta\{F\}\_1\; +\; \backslash Delta\{F\}\_2$

Sprawność krążka linowego można określić wzorem:

$\backslash eta\; =\; \backslash frac\{F\}\{F\; +\; \backslash Delta\{F\}\}$

W praktyce, sprawności krążków wynoszą:

• 0,97 dla łożysk tocznych
• 0,95 dla łożysk ślizgowych

Zastosowania krążka linowego

Krążki linowe znajdują zastosowanie w różnych urządzeniach, w tym:

• dźwigach
• windach
• osprzęcie żeglarskim