Kozioł – Instrument Ludowy Regionu Kozła
Kozioł to ludowy instrument muzyczny charakterystyczny dla Regionu Kozła w Wielkopolsce. Istnieją dwie główne odmiany: kozioł weselny (biały) oraz kozioł czarny (ślubny), które różnią się budową i zastosowaniem.
Kozioł Weselny
Kozioł weselny, znany również jako biały, posiada jeden burdon zakończony czarą głosową z mosiądzu i rogu bydlęcego. Jest napędzany dymką, mechanicznym mieszkiem, który kiedyś używany był przez kowali. Jego nazwa pochodzi od worka pokrytego białym włosiem, a dźwięk charakteryzuje się przyjemną barwą.
- Skala dźwięków: od h do c2.
- Po przedęciu: od h do es2.
Kozioł Czarny
Kozioł czarny, zwany ślubnym, również posiada jeden burdon i jest nadmuchiwany podobnie jak kozioł biały. Jego worek wykonany jest z czarnej skóry, co odróżnia go od białego odpowiednika. Jest mniejszy i jest symbolem kultury Zbąszynia.
- Skala dźwięków: od c1 do d2.
- Po przedęciu: od c1 do f2.
Popularność Kozła
Kozioł był kiedyś bardzo popularnym instrumentem, uznawanym za symbol polskiej kultury, a jego dźwięki docierały nawet na dwór duńskiego króla Chrystiana IV. W kapeli koźłowi towarzyszą skrzypce i klarnet ES.
Współcześni Budowniczy
W Zbąszyniu rodzina Mai oraz inni rzemieślnicy, jak Henryk Skotarczyk i Marcin Szczechowiak, kontynuują tradycję budowy kozłów. Marek Modrzyk i Franciszek Hirt byli jednymi z ostatnich budowniczych tego instrumentu w Polsce.
Nauka Gry i Utwory Ludowe
Sztandarowym utworem ludowym Regionu Kozła jest „Świniorz”, znany z wykonania zespołu Mazowsze. Nauka gry na koźle odbywa się w wielu miejscowościach, w tym w Zbąszyniu, Dąbrówce Wlkp. i Kargowej.
Cykliczne Imprezy Folklorystyczne
W regionie organizowane są imprezy folklorystyczne, takie jak Biesiada Koźlarska w Zbąszyniu i Konkurs Muzyki Ludowej w Kopanicy. Muzycy biorą udział w festiwalach nie tylko w Polsce, ale także za granicą, w tym w Czechach i na Słowacji.
