Kotlina Sandomierska
Kotlina Sandomierska to makroregion fizycznogeograficzny zlokalizowany w południowo-wschodniej Polsce oraz na Ukrainie, stanowiący część podprowincji Podkarpacie Północne. Powierzchnia regionu wynosi około 15 tys. km². Graniczy z Karpatami na południu i Wyżyną Małopolską na północy.
Podział
Region dzieli się na następujące mezoregiony:
- Nizina Nadwiślańska
- Podgórze Bocheńskie
- Płaskowyż Tarnowski
- Dolina Dolnej Wisłoki
- Równina Tarnobrzeska
- Dolina Dolnego Sanu
- Równina Biłgorajska
- Płaskowyż Kolbuszowski
- Płaskowyż Tarnogrodzki
- Pradolina Podkarpacka
- Podgórze Rzeszowskie
Charakterystyka
Kotlina Sandomierska jest zapadliskowym obszarem o tektonicznym uwarunkowaniu, wypełnionym mioceńskimi osadami. Region charakteryzuje się zróżnicowaną wysokością, z najwyższymi partiami osiągającymi 260 – 280 m n.p.m. oraz dolinami na wysokości od 135 do 200 m n.p.m. W dolinach rzek znajdują się osady czwartorzędowe, a region leży w dorzeczu Wisły i jej dopływów.
W Kotlinie Sandomierskiej występują złoża surowców mineralnych, takich jak sól kamienna, gips, siarka, gaz ziemny i ropa naftowa. Gęstość zaludnienia jest wysoka, a kluczowe miasta to Dębica, Rzeszów, Tarnów i Kraków.
Szata roślinna i fauna
Szata roślinna Kotliny jest ściśle związana z rzeźbą terenu. Lasy mieszane dominują na wyższych tarasach, z przewagą sosny. W regionie utworzono sześć rezerwatów florystycznych chroniących rzadkie gatunki roślin. W Puszczy Niepołomickiej żyje populacja żubrów, a także jelenie, dziki i sarny. Lasy zamieszkują liczne gatunki ptaków i nietoperzy.
Klimat
Klimat Kotliny Sandomierskiej charakteryzuje się średnią roczną temperaturą wynoszącą 8 °C. Liczba dni z przymrozkami wynosi od 90 do 100, a opady roczne to około 800 mm. W regionie występują wiatry zachodnie i południowo-zachodnie, a pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio 50-60 dni.
Gleby
Gleby w Kotlinie Sandomierskiej są głównie bielicowe i pseudobielicowe, a także torfowe na obszarze Wielkiego Błota. Ich właściwości wynikają z lokalnych warunków wodnych i roślinności, a ich klasyfikacja obejmuje czwarte i piąte klasy jakości.
Rzeźba terenu
W dolnej części Kotliny Sandomierskiej znajdują się terasy rzek, z najwyższym poziomem pochodzącym ze zlodowacenia środkowopolskiego, który porasta Puszcza Niepołomicka. Wysokość teras wynosi około 20 m ponad korytem Wisły.
