„`html
Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce
Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego, znany jako Kościół neounicki, to katolicki Kościół wschodni w Polsce, który wykorzystuje ryt bizantyjski. W 2021 roku liczył 117 wiernych, w tym jednego duchownego, w ramach jednej parafii.
Historia
Początki neounii w Polsce
Neounia w Polsce powstała w latach 20. XX wieku, w wyniku zainteresowania wschodem Europy w Kościele katolickim po I wojnie światowej. Ordynariusz siedlecki, Henryk Przeździecki, zainicjował rozwój tej wspólnoty, otrzymując instrukcję od papieża Piusa XI w 1923 roku. W 1924 roku powstała pierwsza parafia neounicka w Albertynie.
Geneza neounii
Neounia była próbą odnowienia Kościoła unickiego, zlikwidowanego przez carat w XIX wieku. Ważnym impulsem dla jej rozwoju były misje katolickie, które dążyły do przyciągnięcia wiernych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
Kościół neounicki w II RP
W latach 20. XX wieku część wiernych prawosławnych na Podlasiu zdecydowała się na odnowienie unii z Kościołem katolickim, zachowując swoje tradycje. Do 1939 roku liczba parafii wzrosła do 47, a kler neounicki obejmował 39 księży i 31 zakonników.
II wojna światowa
W czasie II wojny światowej struktury Kościoła neounickiego zostały zlikwidowane przez okupantów. W wyniku represji zginęli duchowni oraz siostry zakonne, a wiele cerkwi zostało przekształconych w obiekty prawosławne.
Kościół neounicki w III RP
W 2017 roku w Polsce zarejestrowano 124 wiernych obrządku neounickiego, a jedyną parafią jest ta w Kostomłotach. Obecnie liturgię sprawują kapłani birytualiści, a opiekę biskupią nad parafią sprawuje biskup siedlecki Kazimierz Gurda.
Obrządek
Ryt bizantyjsko-słowiański łączy w sobie elementy synodalnego obrządku rosyjskiego z katolicką dogmatyką. Językiem liturgicznym jest cerkiewnosłowiański, a w ekteniach wspomina się imię papieża. W 1930 roku powołano ordynariusza dla tego obrządku, jednak nie uzyskał on pełnej jurysdykcji w Polsce.
Cerkwie neounickie w Polsce
- Cerkiew św. Nikity Męczennika w Kostomłotach
- Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Pawłowie Starym
- Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy i Podwyższenia Krzyża Świętego w Horodle
Cerkwie poneounickie w Polsce
- Cerkiew św. Paraskiewy w Dokudowie
- Cerkiew Świętego Ducha w Kodniu
- Cerkiew św. Paraskiewy w Holi
- Cerkiew św. Jana Apostoła w Starym Bublu
- Cerkiew Świętej Trójcy w Połoskach
„`
