Kopalnia Soli „Wieliczka”
Kopalnia Soli „Wieliczka”, położona w Wieliczce koło Krakowa, to historyczne miejsce wydobycia soli kamiennej, działające od XIII wieku. W 1978 roku wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, jest również pomnikiem historii Polski. Kopalnia zaprzestała eksploatacji w 1996 roku, a w 2007 roku została uznana za jeden z siedmiu cudów Polski.
Ruch turystyczny
W latach 2005–2011 kopalnię odwiedzało około miliona turystów rocznie. Rekordowy rok to 2019, z 1,9 miliona odwiedzających. Pandemia COVID-19 spowodowała spadek liczby turystów do około 440 tysięcy, jednak w 2023 roku liczba odwiedzających wzrosła do 1,52 miliona, z dominującą grupą turystów zagranicznych.
Geologia
Kopalnia znajduje się w zachodniej części podkarpackich złóż solnych, które powstały około 14 milionów lat temu w miocenie. Złoża te charakteryzują się dużą miąższością, osiągając do 400 m.
Historia eksploatacji
Początkowo sól pozyskiwano z naturalnych wypływów solanki. W XII wieku rozpoczęto drążenie studni, co doprowadziło do wydobycia soli kamiennej. W XIX wieku kopalnia była uznawana za jedną z najwydajniejszych na świecie.
Opieka nad górnikami
W 1289 roku w kopalni powstała łaźnia, a w 1363 roku szpital, co świadczy o trosce o zdrowie górników. W 1697 roku po raz pierwszy w Polsce na stanowisku cyrulika zatrudniona została kobieta.
Charakterystyka kopalni
Kopalnia składa się z 9 poziomów, które łączą chodniki o łącznej długości przekraczającej 300 km. Panuje tu unikatowy mikroklimat, sprzyjający rehabilitacji osób z problemami oddechowymi.
Trasa turystyczna
Podziemna Trasa Turystyczna, licząca około 3 km, jest dostępna dla turystów i składa się z 20 komór. Zwiedzanie trwa od 2 do 3 godzin.
Kaplica św. Kingi
Kaplica św. Kingi, znajdująca się 101 m pod ziemią, jest jedną z największych atrakcji kopalni. Jej wnętrze zdobią solne rzeźby i płaskorzeźby przedstawiające wydarzenia biblijne.
Muzeum Żup Krakowskich
Muzeum, założone w 1951 roku, gromadzi eksponaty związane z historią wydobycia soli oraz narzędziami używanymi w kopalni.
Kopalnia w kulturze
Kopalnia była inspiracją dla wielu artystów, w tym Adama Schroettera i Bolesława Prusa, który opisał swoje wrażenia z wizyty w „Faraonie”.
Podsumowanie
Kopalnia Soli „Wieliczka” to nie tylko ważny obiekt górniczy, ale także istotny element polskiej kultury i historii, przyciągający turystów z całego świata.
