Kooperatyzm
Kooperatyzm, pochodzący z francuskiego słowa „coopératisme” i łacińskiego „cooperari”, oznacza „współpracować”. Jest to doktryna społeczna, która postrzega organizację spółdzielni jako sposób na wyzwolenie społeczne i eliminację kapitalizmu. Ideologia ta powstała pod koniec XIX wieku w Anglii, a jej rozwój był wspierany przez takie postacie jak Beatrice Potter-Webb, Charles Gide i Maria Orsetti.
Edward Abramowski, jeden z głównych myślicieli kooperatyzmu, proponował społeczeństwo oparte na dobrowolnych kooperatywach, które łączą wolność jednostki z kolektywizmem ekonomicznym. Władza w takich jednostkach należy do członków lub ich wybranego zarządu, który odpowiada przed ogółem. Każdy członek kooperatywy ma prawo do inicjatywy, a środki produkcji są wspólną własnością.
Abramowski klasyfikował kooperatywy na różne grupy, w tym:
- Kooperatywy spożywcze
- Kooperatywy kredytowe
- Kooperatywy rolne
- Kooperatywy wytwórcze
Współczesny kooperatyzm w Polsce
Zgodnie z raportem o spółdzielczości polskiej z 2010 roku, w Polsce funkcjonowało prawie 9 tysięcy spółdzielni, zatrudniających około 400 tysięcy pracowników. Współczesne kooperatywy obejmują między innymi:
- Spółdzielnie mieszkaniowe
- Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe
- Sklepy „Społem”
- Spółdzielnie pracy
Podsumowanie
Kooperatyzm to ideologia, która promuje wspólne posiadanie środków produkcji i demokratyczne zarządzanie w ramach spółdzielni. Jego współczesna forma w Polsce znajduje zastosowanie w różnych sektorach, co świadczy o jego znaczeniu w społeczeństwie.
