Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur
Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 10 grudnia 1984 roku i ratyfikowana przez Polskę 26 lipca 1989 roku, weszła w życie 26 czerwca 1987 roku. Do sierpnia 2020 roku, Konwencję ratyfikowało 170 państw.
Dokument ten definiuje tortury w prawie międzynarodowym oraz powołuje Komitet Przeciwko Torturom (CAT), który pełni rolę organu kontrolnego.
Definicja tortur
„Artykuł 1: 'Tortury’ oznaczają każde działanie, które umyślnie zadaje ból lub cierpienie, fizyczne lub psychiczne, w celu uzyskania informacji, ukarania, zastraszenia lub wywarcia nacisku, a także w wyniku dyskryminacji, gdy ból lub cierpienie są powodowane przez funkcjonariusza państwowego lub osobę działającą w charakterze urzędowym.”
Kluczowe zasady Konwencji
- Brak usprawiedliwienia dla tortur w sytuacjach wyjątkowych, w tym w czasie wojny (art. 2).
- Zakaz wydalania osób do krajów, gdzie mogą być narażone na tortury (art. 3).
- Obowiązek karania sprawców tortur (art. 4 i następne).
- Współpraca państw w ściganiu sprawców (art. 9).
- Prawo ofiar tortur do zadośćuczynienia i odszkodowania (art. 14).
- Dowody wymuszone torturami są zabronione (art. 15).
Konwencja została spisana w sześciu językach i depozytariuszem jest sekretarz generalny ONZ. W przypadku sporów, które nie zostały rozwiązane w drodze rokowań, mogą być one przekazywane do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (art. 30).
Wprowadzenie Konwencji było wynikiem intensywnych działań lobbingowych organizacji Amnesty International, która prowadziła kampanię na rzecz jej przyjęcia od 1973 roku.
