Konstruktywizm w Sztuce
Konstruktywizm to kierunek w sztuce abstrakcyjnej, który powstał w 1913 roku w Rosji, a następnie rozprzestrzenił się po Europie i dotarł do USA po I wojnie światowej. Charakteryzuje się on wykorzystaniem prostych elementów geometrycznych, takich jak koła, trójkąty i linie proste, które tworzą wewnętrzne napięcie w kompozycji.
Podstawowe Założenia
Konstruktywizm dąży do nowej ekspresji estetycznej, rezygnując z prezentacji rzeczywistości oraz unikania skojarzeń z przedmiotami. Jego nazwa pochodzi od procesu „konstruowania” obrazów oraz zaangażowania w nowoczesność. Ruch wywodzi się częściowo z futuryzmu i łączy się z różnymi dziedzinami, takimi jak:
- wzornictwo przemysłowe
- architektura
- moda
- grafika użytkowa
- typografia
- projektowanie mebli
Koncepty konstruktywistyczne znalazły również zastosowanie w sztuce „czystej”, rzeźbie oraz fotografii, w tym w fotomontażach i kolażach.
Twórcy i Dzieła
Do kluczowych twórców konstruktywizmu należą Kazimierz Malewicz i Aleksander Rodczenko. Malewicz, twórca suprematyzmu, zrewolucjonizował sztukę dzięki obrazom z kwadratami, w tym słynnemu Czarnemu kwadratowi na białym tle, wystawionemu w 1915 roku. W latach 20. XX wieku zaczął tworzyć trójwymiarowe instalacje, zwane architektonami i planitami.
Konstruktywiści uznawali, że sztuka powinna pełnić funkcję, a nie jedynie dekorować. To podejście przyczyniło się do rozwoju architektury, prowadząc do powstania stylu międzynarodowego, w którym wyróżniał się Le Corbusier.
Powiązane Ruchy i Uczelnie
W Holandii niezależnie rozwijał się ruch De Stijl z reprezentantem Pietrem Cornelisem Mondrianem. W Niemczech w latach 1919–1933 działał Bauhaus pod kierownictwem Waltera Gropiusa, który promował interdyscyplinarność i jedność estetyki oraz funkcjonalności. Wśród znanych osób związanych z Bauhausem byli:
- Wassily Kandinsky
- Paul Klee
- Lyonel Feininger
- Oskar Schlemmer
- László Moholy-Nagy
- Marcel Breuer
Wpływ i Dziedzictwo
Konstruktywizm wpisał się w szerszy kontekst nowoczesnej sztuki, poprzedzony kubizmem i futuryzmem, a także wpływając na późniejsze ruchy awangardowe, takie jak sztuka kinetyczna, sztuka konkretna oraz op-art. W Polsce konstruktywiści skupiali się w grupach Blok i Praesens, a Władysław Strzemiński był ich najbardziej znanym przedstawicielem.
