Konklawe
Konklawe to zgromadzenie kardynałów zwoływane w celu wyboru nowego papieża. Termin ten po raz pierwszy użył papież Grzegorz X w konstytucji apostolskiej „Ubi Periculum”. Obecnie konklawe odbywa się w Kaplicy Sykstyńskiej, a jego rozpoczęcie następuje po okresie sede vacante, który trwa od 15 do 20 dni po śmierci lub rezygnacji papieża. Zasady dotyczące tego procesu regulowane są przez konstytucję „Universi Dominici gregis”. W przypadku rezygnacji papieża, może on skrócić czas zwołania konklawe do minimum 15 dni.
Historia
Wybór papieża na przestrzeni wieków ewoluował. Do czasów Konstantyna Wielkiego biskupi, w tym papież, byli wybierani przez społeczność chrześcijańską. W VIII wieku wprowadzono ograniczenia, a wybór zarezerwowano dla duchowieństwa rzymskiego. W 1059 roku Mikołaj II ustanowił zasadę wyboru papieża przez kardynałów, a Aleksander III w 1179 roku przyznał prawo wyborcze wszystkim kardynałom.
Od XVII wieku obowiązywało prawo Ius Exclusivæ, pozwalające monarchom Hiszpanii, Francji i Austrii zgłaszać sprzeciwy wobec kandydatów na papieża. Zostało ono zniesione w 1904 roku. Obecnie zasady konklawe są uregulowane przez Konstytucję Apostolską „Universi Dominici gregis”, która wymaga wyboru nowego papieża przez 2/3 głosów kardynałów elektorów, czyli tych poniżej 80. roku życia.
Głosowanie
Głosowanie w konklawe jest tajne i odbywa się w turach. Liczba głosowań jest ograniczona do 30, po czym kardynał kamerling konsultuje się z kardynałami elektorami w sprawie dalszego postępowania. Nowy papież zostaje wybrany, gdy uzyska co najmniej 2/3 głosów. Po wyborze, nowy papież wybiera imię i otrzymuje wyrażenie posłuszeństwa od pozostałych kardynałów.
Ogłoszenie wyniku
Wybór nowego papieża ogłaszany jest poprzez biały dym nad Kaplicą Sykstyńską oraz bicie dzwonów bazyliki św. Piotra. Kardynał protodiakon informuje o wyborze, a nowo wybrany papież udziela Błogosławieństwa Apostolskiego Urbi et Orbi z balkonu bazyliki.
Ostatnich 12 papieży wybrano w następującej liczbie głosów:
- Pius IX (1846) – 4
- Leon XIII (1878) – 3
- Pius X (1903) – 7
- Benedykt XV (1914) – 10
- Pius XI (1922) – 14
- Pius XII (1939) – 3
- Jan XXIII (1958) – 11
- Paweł VI (1963) – 6
- Jan Paweł I (1978) – 4
- Jan Paweł II (1978) – 8
- Benedykt XVI (2005) – 4
- Franciszek (2013) – 5
W XX wieku do wyboru 8 papieży przeprowadzono 63 głosowania, oddając 4305 kart wyborczych.
