a i Wenus 1 lipca 2015 r.]]
a i Marsa
* A – Ziemia wraz z obserwatorem
* B – Księżyc
* C – Mars
* strzałką zaznaczono kierunek obserwacji]]
Koniunkcja (z od con- „współ-” i iugare „łączyć”), złączenie – ustawienie ciał niebieskich i obserwatora w jednej linii.
Planety górne względem Ziemi mogą znajdować się w opozycji bądź koniunkcji. Samo określenie koniunkcji planety górnej oznacza, że znajduje się za Słońcem w jednej linii z Ziemią.
Natomiast koniunkcja planety dolnej dzieli się na dwa rodzaje:
* koniunkcja dolna (planeta znajduje się w jednej linii między Słońcem a Ziemią)
* koniunkcja górna (planeta znajduje się za Słońcem w jednej linii z Ziemią)
Podczas koniunkcji dolnej istnieje możliwość wystąpienia zjawiska tranzytu (przejścia) ciała niebieskiego na tle tarczy Słońca.
Średni czas między koniunkcjami planet Układu Słonecznego względem Ziemi (por. synodyczny okres obiegu)
Wielkie koniunkcje
Wielką koniunkcją nazywa się zjawisko, gdy dwie bardzo jasne planety (np.: Jowisz i Saturn) znajdą się na niebie najbliżej siebie.
7 p.n.e.
Johannes Kepler badając wielką koniunkcję z 1603 roku rozważał, że wielka koniunkcja z 7 r. p.n.e. może być tożsama z Gwiazdą Betlejemską.
1563
Wielka koniunkcja Jowisza i Saturna była obserwowana w dniu 25 sierpnia 1563 roku przez astronomów z Akademii Krakowskiej (Jan Muscenius z Kurzelowa, Stanisław Jakobejusz z Kurzelowa, Piotr z Proboszczowic, Mikołaj z Szadka). Obserwacja ta posłużyła do porównania tablic alfonsyńskich (bazujących na modelu geocentrycznym) oraz tablic pruskich (bazujących na modelu heliocentrycznym Kopernika). Tablice pruskie poprawnie wskazały czas wielkiej koniunkcji Jowisza i Saturna na 25 sierpnia 1563 roku. Separacja kątowa pomiędzy obserwowanymi planetami wynosiła 6,8 minut łuku. Tablice alfonsyńskie wskazywały inną datę koniunkcji, dla której to daty separacja kątowa wynosiła 2 stopnie i 21 minut łuku. Profesorzy z Akademii Krakowskiej zasugerowali używanie obliczeń bazujących na modelu Kopernika jako bardziej dokładnych oraz wykładanie modelu heliocentrycznego podczas wykładów z astronomii. W latach 1578–80 model heliocentryczny Kopernika był trzykrotnie przedmiotem wykładów z astronomii Walentego Fontanusa.
2020
Podczas koniunkcji 21 grudnia 2020 roku Jowisz i Saturn zbliżyły się na najmniejszą kątową odległość na niebie od 1623 roku. Separacja kątowa planet wyniosła maksymalnie 6,1 minut łuku i nastąpiła o godzinie 18:22 UTC. Jowisz i Saturn były widoczne na południowo-zachodnim horyzoncie tuż po zachodzie Słońca.
Przypisy
}}
Linki zewnętrzne
* Kalendarz dolnych i górnych koniunkcji (planet [https://archive.is/20130503162934/http://cybermoon.pl/kalen/kalendarz_koniunkcji_merkury.html Merkury] oraz [https://archive.is/20130504054156/http://cybermoon.pl/kalen/kalendarz_koniunkcji_wenus.html Wenus] ) w latach 2010–2100.
* [https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/wielka-koniunkcja-jako-gwiazdka-wigilijna Wielka Koniunkcja jako gwiazda wigilijna (cz. 1)]
* [https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/niebo-w-grudniu-2020-odc-2-wielka-koniunkcja-jowisza-i-saturna Wielka Koniunkcja jako gwiazda wigilijna (cz. 2)]
Kategoria:Mechanika nieba
Kategoria:Zdarzenia astronomiczne
