Konfederacja Radomska
Konfederacja radomska to konfederacja generalna zawiązana 23 czerwca 1767 roku w Radomiu, pod osłoną wojsk rosyjskich. Jej celem było obronienie dawnego ustroju Rzeczypospolitej oraz przeciwdziałanie równouprawnieniu innowierców, co miało miejsce w wyniku wcześniejszych konfederacji słuckiej i toruńskiej. Konfederacja trwała do 15 grudnia 1767 roku.
Powołana z inicjatywy posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, konfederacja miała na celu przywrócenie dawnych swobód szlacheckich i narzucenie gwarancji rosyjskich. Opozycja magnacka, w tym Potoccy, popierała ten ruch, sprzeciwiając się reformom króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Działania konfederatów były skierowane przeciwko Familii Czartoryskich oraz miały na celu kompromitację króla i przywrócenie wpływów stronnictwa hetmańskiego.
Przywództwo i struktura
Marszałkiem konfederacji został Karol Radziwiłł, a marszałkiem litewskim Stanisław Brzostowski. Sekretarzem był Marcin Matuszewicz, a do konfederacji przystąpiło około 74 000 szlachty. Jednak realnym przywódcą był Nikołaj Repnin, który nakazał konfederatom podporządkowanie się Stanisławowi Augustowi oraz wysłanie polskich delegatów do Katarzyny II w celu uzyskania gwarancji dla ustroju Rzeczypospolitej.
Obrady odbywały się pod presją rosyjskich wojsk, a niektórzy członkowie konfederacji byli zmuszani do składania deklaracji. Ostatecznie, akt konfederacji podpisało niewielu bez zastrzeżeń, większość miała różne zastrzeżenia.
Wpływ na Rzeczypospolitą
W 1767 roku zwołano sejm delegacyjny, który spowolnił reformy sejmu konwokacyjnego, uchwalając tzw. Prawa kardynalne. Rzeczypospolita stała się de facto protektoratem Rosji. Papież Klemens XIII, zaniepokojony sytuacją, powołał w połowie 1767 roku Kongregację do Spraw Polskich, aby bronić praw Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej.
Literatura
- Sebastian Piątkowski, Radom – zarys dziejów miasta, Radom 2000.
Przypisy
Kategoria: Wydarzenia 1767
