Kompania Zatoki Hudsona (HBC)
Kompania Zatoki Hudsona (HBC) to jedna z najstarszych korporacji handlowych na świecie, założona w 1670 roku. Pierwotnie powstała jako spółka zajmująca się handlem futrami, a z czasem rozrosła się, prowadząc również działalność górniczą i inwestycyjną. Obecnie jest średniej wielkości przedsiębiorstwem handlowym, które zarządza sieciami domów towarowych w Kanadzie.
Historia Powstania
Historia HBC zaczyna się od dwóch francuskich traperów, Medarda Chouarta i Pierre-Esprit Radissona, którzy w 1668 roku, po ucieczce z Nowej Francji, zainteresowali brytyjskiego gubernatora George’a Cartwrighta handlem w północnych obszarach kontynentu. Ich propozycja spotkała się z przychylnością na dworze Karola II, co doprowadziło do założenia kompanii.
Monopol i Ekspansja
- 2 maja 1670 roku Karol II powołał HBC, przyznając jej monopol na handel i łowiectwo w Ziemi Ruperta, obejmującej 4 miliony km².
- Kompania szybko zbudowała sieć fortów i faktorii oraz rozpoczęła regularne połączenia z Anglią.
- W ciągu pierwszych 12 lat działalności przyniosła 200% zysku zainwestowanego kapitału.
Konflikty z Konkurencją
W 1682 roku Chouart i Radisson stworzyli konkurencyjne przedsiębiorstwo La Compagnie du Nord, co doprowadziło do zaciętej rywalizacji między firmami. Konflikt ten przybrał formę zbrojną, kulminując w bitwie w Zatoce Hudsona w 1697 roku.
Po zawarciu traktatu z Ryswick, HBC odzyskała utracone tereny, ale nie powróciła do pełnego monopolu. W 1821 roku HBC połączyła się z Kompanią Północno-Zachodnią, co zakończyło długotrwałe konflikty.
Okres Prosperity
W latach 1821-1840 HBC przeżywała najlepszy okres w swojej historii, pod kierownictwem George’a Simpsona. Jednak w 1840 roku pojawiły się problemy związane z kwestią monopolu i wzrastającą ludnością Kanady. W 1859 roku, po badaniach parlamentarnych, zdecydowano, że dzierżawa HBC nie będzie przedłużana.
Przemiany Współczesne
W wyniku reform HBC stała się normalną spółką, a jej tereny weszły w skład Kanady jako Terytoria Północno-Zachodnie. Dziś Kompania Zatoki Hudsona to przedsiębiorstwo handlowe, które prowadzi sieci domów towarowych, w tym The Bay i Zellers, z rocznym dochodem wynoszącym średnio 7,5 miliarda dolarów.
