Kompakcja – Proces Fizyczny
Kompakcja to proces fizyczny, który polega na zbliżaniu cząstek mineralnych pod wpływem ciężaru warstw nadkładu. Efektem kompakcji jest zmniejszenie objętości i miąższości osadów oraz zwiększenie ich gęstości.
Rodzaje Osadów a Kompactacja
Kompakcja dotyczy wszystkich rodzajów osadów, jednak jej intensywność różni się w zależności od ich charakterystyki:
- Drobne osady (iły, gliny): Zmniejszenie objętości wynosi od 45% do 75%.
- Gruboziarniste osady: Działanie kompakcji jest mniej wyraźne.
Warto zauważyć, że im większa grubość nadkładu, tym silniejsze działanie kompakcji. Pod wpływem tego procesu dochodzi do prawie całkowitego wyciśnięcia wody z osadu, pozostawiając jedynie niewielką jej część „uwięzioną” w strukturze osadu.
Przemiany Podczas Kompactacji
Osady miękkie, takie jak muły, iły czy margle, podlegają przemianie w łupki. Proces ten polega na tworzeniu równoległych do powierzchni płaszczyzn, wzdłuż których skała łatwo się łamie i dzieli na mniejsze fragmenty. Na przykład, luźny piasek o porowatości 42% na głębokości 1000 m (przy ciśnieniu około 230 atm) może zmniejszyć swoją objętość o 20%, a objętość porów o 27%.
