Komancze
Komancze, znani jako Comanche, to Indianie Ameryki Północnej, posługujący się językiem z rodziny uto-azteckiej. Ich potomkowie zamieszkują tereny wschodniej części Nowego Meksyku, południowej Kolorado, północno-wschodniej Arizony, południowej Kansas, Oklahomy oraz północno-wschodniego Teksasu. Plemię to wywodzi się z koczowniczej ludności Wielkich Równin.
Historia
Plemię Komanczów powstało przed 1700 rokiem w wyniku podziału plemienia Szoszonów, spowodowanego migracją ludności i presją ze strony białych kolonistów oraz plemienia Dakotów. Komancze jako pierwsi zaczęli używać koni w walkach, co przyczyniło się do ich sukcesów militarnych, w tym pokonania Apaczów w 1724 roku. W kolejnych latach toczyli liczne wojny, m.in. z Hiszpanami oraz innymi plemionami.
Terytoria i Wędrówki
Komancze zamieszkiwali obszar zwany „Komanczerią”, obejmujący współczesne Teksas, Nowy Meksyk, Oklahomę, Kansas i Missisipi. Ekspansja białych osadników i innych plemion prowadziła do konfliktów, w wyniku których Komancze tracili część swoich ziem.
Konflikty
Komancze byli agresywnym plemieniem, walczącym z sąsiadującymi grupami, takimi jak Apacze, Szejeni, Arapaho, i inni. Choć pierwotnie wrogo nastawieni do Kiowa, z czasem stali się ich sojusznikami. Interwencje Hiszpanów w konflikty Komanczów z Apaczami miały na celu utrzymanie równowagi sił w regionie.
Sojusznicy
- Ute
- Kiowa
- Szejeni
- Szoszoni
- Kiowa Apacze
Wojny o terytoria i zasoby doprowadziły do zmiany sojuszy, a Komancze współpracowali z plemionami, z którymi wcześniej walczyli.
Konie i Taktyka
Komancze słynęli z umiejętności jeździeckich oraz dużych stad koni, co czyniło ich jedną z najlepszych kawalerii w regionie. Stosowali taktykę partyzancką, atakując wroga z zaskoczenia, co przynosiło im sukcesy w walkach. Ich podstawową bronią były lanca, tarcza oraz łuk.
Język
Język Komanczów, należący do języków uto-azteckich, jest zbliżony do języka Szoszonów. Obecnie trwa rewitalizacja języka, który niegdyś był używany jako język handlowy w regionie.
Liczebność
W XVII wieku Komancze liczyli około 7 tys. osób, a ich populacja wzrosła do około 20 tys. w 1783 roku. W XX wieku liczba ta spadła do około 2,2 tys. w 1937 roku. Według danych z 2000 roku, 10 120 obywateli USA zadeklarowało pochodzenie komanczowskie.
Podsumowanie
Komancze to jedno z najbardziej znanych plemion Indian Ameryki Północnej, które odegrało znaczącą rolę w historii regionu. Ich umiejętności jeździeckie i taktyka walki sprawiły, że stali się jednym z najgroźniejszych przeciwników białych kolonizatorów oraz innych plemion.
