Kolej Sowiogórska
Kolej Sowiogórska, znana także jako Eulengebirgsbahn, to dawna normalnotorowa linia kolejowa o długości 62 km, która łączyła Dzierżoniów z Ścinawką Średnią, przebiegając przez Pieszyce, Bielawę, Srebrną Górę, Przełęcz Srebrną, Wolibórz i Słupiec. Często określana jest jedynie jako jej górski odcinek między Srebrną Górą a Woliborzem, na którym zastosowano dodatkową szynę zębatą.
Historia budowy
Budowę kolei rozpoczęła spółka akcyjna Eulengebirgsbahn AG zu Reichenbach, powołana w lipcu 1899 roku. Projekt trasy zrealizowano w latach 1895-1896, a głównym celem było wsparcie transportu węgla oraz rozwój turystyki. Prace budowlane zaczęły się w 1897 roku, a linia oddawana była do użytku w kilku etapach:
- 1 czerwca 1900 – Dzierżoniów – Pieszyce Górne
- 1 października 1900 – Bielawa
- 12 grudnia 1900 – Srebrna Góra
- 5 sierpnia 1902 – Srebrna Góra – Ścinawka Średnia
- 1 grudnia 1903 – Radków i kamieniołomy (odcinek Heuscheuergebirgsbahn)
Odcinek między Srebrną Górą a Woliborzem był szczególnie trudny do zbudowania, wymagając m.in. dwóch wiaduktów oraz głębokich wkopów w skałach. W pracach uczestniczyło około 300 robotników, a maksymalne nachylenie torów wynosiło do 6%.
Okres działalności
Do wybuchu I wojny światowej kolej cieszyła się umiarkowanym zainteresowaniem, jednak nie była zyskowna z powodu wysokich kosztów eksploatacji. W czasie wojny ruch turystyczny spadł, a po wojnie nie doszło do pełnego odrodzenia z powodu kryzysu ekonomicznego. Transport węgla stał się bardziej opłacalny przez inne linie kolejowe.
W latach 30. XX wieku kolej zaczęła stopniowo likwidować ruch. Ostatecznie, 12 października 1931 roku zawieszono ruch na odcinku Wolibórz – Srebrna Góra, a w latach 1933-1934 rozebrano tory, kończąc działalność kolei.
Przejęcie linii
29 kwietnia 2019 roku samorząd województwa dolnośląskiego podpisał protokół przejęcia linii między Srebrną Górą a Bielawą Zachodnią.
Bibliografia
- Leszek Kumor: Koleją zębatą w Sudetach Środkowych
- Leszek Kumor, Andrzej Ubysz: Kolejka Sowiogórska – część północna
- Andrzej Szynkiewicz: Eulengebirgsbahn – czyli nierealne marzenie jakie zrealizowano
Linki zewnętrzne
- Wratislawiae Amici – artykuł z zdjęciami z okresu funkcjonowania kolei.
