Kolaboracja pod okupacją niemiecką podczas II wojny światowej
Podczas II wojny światowej Niemcy dążyli do współpracy z lokalnymi społecznościami w podbitych krajach, co było kluczowe dla ich interesów. Współpraca ta mogła mieć różny charakter i czasami była wymuszona sytuacją wojenna. Prawo międzynarodowe dopuszcza współdziałanie z okupantem, które może przybierać formy od ochrony społeczeństwa po aktywne wsparcie militarne, co po wojnie określono jako kolaborację.
Rodzaje kolaboracji
- Kolaboracja indywidualna: dotyczy pojedynczych osób, takich jak politycy czy działacze społeczni.
- Kolaboracja instytucjonalna: obejmuje współpracę organizacji i instytucji państwowych.
Kolaboracja państwowo-polityczna
Kolaboracja polityczna była realizowana przez rządy i instytucje państwowe. W wielu krajach okupowanych przez Niemców, takich jak Belgia, Francja czy Holandia, zachowano przedwojenne struktury administracyjne. Polska stanowiła wyjątek, ponieważ żadne władze państwowe nie podjęły współpracy z okupantem. Sprawy kolaboracji w Polsce były marginalne i spotykały się z potępieniem społeczeństwa.
Kolaboracja ideologiczna
Niektóre ugrupowania polityczne zbliżyły się ideologicznie do faszyzmu i nazizmu. Przykłady to:
- Albania – Albańska Partia Faszystowska.
- Belgia – Flamandzki Związek Narodowy.
- Chorwacja – partia Ustasze.
- Węgry – Strzałokrzyżowcy.
Kolaboracja wojskowa
Kolaboracja wojskowa obejmowała współpracę z niemieckim wojskiem. Przykłady to:
- Albania – 21 Dywizja Górska Waffen SS.
- Chorwacja – wojsko chorwackie (Hrvatsko domobranstvo).
- Holandia – Ochotniczy Legion Holenderski.
- Ukraina – Legion Ukraiński.
Przypadki kolaboracji w Polsce
W Polsce nie utworzono kolaboracyjnych struktur władzy. Brygada Świętokrzyska, związana z Narodowymi Siłami Zbrojnymi, była jedynym przypadkiem współpracy, która miała miejsce w kontekście walki z partyzantką sowiecką. W obliczu zbliżającej się Armii Czerwonej, brygada ostatecznie wycofała się na teren Czech, gdzie nawiązała kontakt z wojskami amerykańskimi.
Podsumowanie
Kolaboracja podczas II wojny światowej miała różne formy i znaczenie w zależności od kraju. W Polsce była marginalna i potępiana przez społeczeństwo, co stanowiło wyjątek wśród krajów europejskich poddanych okupacji. Współpraca z okupantem przybierała różne formy, od ideologicznej po wojskową, co miało swoje konsekwencje w powojennej historii Europy.
