Kodeks Postępowania Administracyjnego
Kodeks Postępowania Administracyjnego (K.p.a.) to polski akt prawny, który reguluje zasady prowadzenia postępowań administracyjnych. Ustawa, która weszła w życie 1 stycznia 1961 roku, została ostatnio zmieniona 12 maja 2023 roku.
Zakres regulacji
Kodeks obejmuje różnorodne aspekty postępowania administracyjnego, w tym:
- jurysdykcyjne postępowanie administracyjne w sprawach indywidualnych;
- wydawanie zaświadczeń;
- rozstrzyganie sporów o właściwość między organami administracji publicznej;
- rozpatrywanie skarg i wniosków.
Od 1 czerwca 2017 roku K.p.a. reguluje m.in.:
- nakładanie administracyjnych kar pieniężnych;
- tryb europejskiej współpracy administracyjnej.
Od 4 maja 2019 roku kodeks normuje również przetwarzanie danych osobowych w postępowaniach administracyjnych.
Postępowania szczegółowe
Kodeks nie jest jednolity; ustawy szczegółowe mogą wprowadzać modyfikacje procedur (np. Prawo budowlane) lub tworzyć odrębne modele postępowania (np. Ordynacja podatkowa). K.p.a. ma również zastosowanie w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym, o ile przepisy nie stanowią inaczej.
Nowelizacje i zmiany
W dniu 16 września 2021 roku weszła w życie nowelizacja K.p.a., która wprowadziła zasadę, że po upływie 30 lat od wydania decyzji administracyjnej nie będzie można wszczynać postępowania w celu jej zakwestionowania. Ta zmiana wywołała kontrowersje i spory z Izraelem i USA.
Struktura Kodeksu
Kodeks składa się z dziesięciu działów:
- Dział I – Przepisy ogólne
- Dział II – Postępowanie
- Dział III – Przepisy szczególne w sprawach ubezpieczeń społecznych
- Dział IV – Udział prokuratora
- Dział IVa – Administracyjne kary pieniężne
- Dział VII – Wydawanie zaświadczeń
- Dział VIII – Skargi i wnioski
- Dział VIIIa – Europejska współpraca administracyjna
- Dział IX – Opłaty i koszty postępowania
- Dział X – Przepisy końcowe
Działy V i VI zostały uchylone, a Działy IVa i VIIIa dodano 1 czerwca 2017 roku.
