Kliniec w budownictwie
Kliniec to termin używany w budownictwie, odnoszący się do dwóch głównych znaczeń:
- Kruszywo budowlane, kamień łamany o frakcji od 5 mm do 25 mm.
- Cios kamienny lub cegła w kształcie klina, stanowiący istotny element konstrukcyjny łuków i sklepień.
Klińce, dzięki swojemu kształtowi, są w stanie utrzymać stabilność konstrukcji, zwracając ciężar na boki. Obciążenie to jest następnie przenoszone na mury lub filary, które wspierają architektoniczny łuk lub sklepienie. Klińce stosowano od starożytności, a ich użycie trwało do czasów, gdy w budownictwie zaczęto wykorzystywać żelazo, beton oraz żelbet. W średniowieczu do budowy łuków stosowano również cegłę.
Rodzaje klińców w łuku
W łuku lub sklepieniu wyróżnia się kilka kluczowych elementów:
- Kliniec nasadowy – najniżej usytuowany element, gdzie działa największa siła.
- Kliniec szczytowy (zwornik) – umieszczony na szczycie łuku, przyjmujący obciążenie z góry.
- Kliniec pośredni – umieszczony pomiędzy klińcami głównymi, często wykonany z cegły.
- Grzbiet – górna część łuku.
- Podłucze – dolna część łuku, łącząca ją z murami.
- Wysokość (strzałka) łuku – miara od podstawy do szczytu.
- Rozpiętość – odległość między końcami łuku.
- Pacha – wypełnienie w dolnej części łuku.
Strona łuku oznaczona cyframi 1, 2 i 4 to lico lub czoło, które pełni ważną funkcję estetyczną oraz konstrukcyjną.
