Klemens Karol Szaniawski (1925–1990)
Klemens Karol Szaniawski był polskim filozofem, specjalizującym się w logice, metodologii i filozofii nauki. Urodził się 3 marca 1925 roku w Warszawie, gdzie również zmarł 5 marca 1990 roku. Był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego oraz aktywnym działaczem opozycji demokratycznej w PRL.
Kariera akademicka
W latach 1964–1972 kierował Katedrą Metod Badawczych w Socjologii, a od 1972 do 1990 roku Zakładem Logiki Uniwersytetu Warszawskiego. Był dziekanem Wydziału Filozofii i Socjologii UW oraz redaktorem naczelnym czasopisma Studia Logica. Jego prace naukowe obejmują ponad sto publikacji, a także działalność w Polskim Towarzystwie Filozoficznym.
Życie osobiste i działalność społeczna
Jako żołnierz Armii Krajowej brał udział w Powstaniu Warszawskim i był więziony w obozach Auschwitz i Mauthausen. Po wojnie powrócił do Polski, gdzie rozpoczął pracę akademicką. W latach 80. uczestniczył w Okrągłym Stole i był jednym z sygnatariuszy Apelu 64, wzywającego do dialogu z władzami.
Osiągnięcia i nagrody
Za swoją działalność Szaniawski został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Jego spuścizna intelektualna wciąż jest ceniona, a corocznie organizowany jest konkurs im. Klemensa Szaniawskiego na najlepsze prace doktorskie w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych.
Filozofia nauki
Szaniawski koncentrował się na badaniu natury nauki, definiując ją jako pracę badawczą, wytwór tej pracy oraz instytucję społeczną. Podkreślał znaczenie obiektywności i intersubiektywności w nauce oraz krytykował subiektywne oceny w badaniach naukowych.
Metodologia i matematyzacja nauk społecznych
Uważał, że metody matematyczne są niedostatecznie wykorzystywane w socjologii, co wpływa na stagnację tej dziedziny. Wprowadzał modele matematyczne do socjologii, podkreślając ich znaczenie dla analizy zjawisk społecznych.
Podsumowanie
Klemens Szaniawski pozostaje jedną z czołowych postaci polskiej filozofii XX wieku, a jego prace mają istotne znaczenie dla rozwoju metodologii i filozofii nauki w Polsce.
