Klawiatura Dvoraka
Klawiatura Dvoraka to alternatywny układ klawiatury, stworzony przez Augusta Dvoraka i Williama Dealeya, który został opatentowany w 1936 roku. Jego celem było zwiększenie wydajności pisania w porównaniu do układu QWERTY.
Opis układu
Układ Dvoraka został zaprojektowany z uwzględnieniem anatomii ręki oraz częstotliwości występowania liter. Kluczowe założenia to:
- Podział liter na ręce dla ułatwienia pisania.
- Maksymalne umiejscowienie najczęściej używanych liter w środkowym rzędzie.
- Umieszczenie rzadziej używanych liter w dolnym rzędzie.
- Większy udział prawej ręki w pisaniu.
- Umiejscowienie liter, które często występują razem, blisko siebie.
Układ Dvoraka został uznany standardem przez ANSI w 1982 roku, a w 1984 roku korzystało z niego około 100,000 osób.
Oryginalny układ Dvoraka
Dzisiejsze klawiatury Dvoraka różnią się od oryginalnej wersji. Zmiany obejmują:
- Inny układ klawiszy numerycznych.
- Umiejscowienie znaków interpunkcyjnych, np. znak zapytania i ukośnik.
Obsługa w systemach operacyjnych
Układ Dvoraka jest obsługiwany w różnych systemach operacyjnych:
- Apple: Wprowadzony w Apple IIc oraz w Mac OS 8.6.
- Windows: Obsługa przed 1998 rokiem, dostępna w Windows XP.
- GNU/Linux: Możliwość ustawienia w GNOME i KDE oraz za pomocą poleceń w terminalu.
Krytyka
Pomimo zalet, klawiatura Dvoraka napotyka opór. Badania wskazują, że korzyści z jej używania nie przewyższają kosztów przeszkolenia osób znających układ QWERTY. Dodatkowo, układ Dvoraka jest zoptymalizowany głównie pod język angielski, co może być ograniczeniem w innych językach.
Wersje jednoręczne
Dla osób z niepełnosprawnościami dostępne są wersje jednoręczne układu Dvoraka, umożliwiające pisanie jedną ręką.
Inne języki
Układ Dvoraka został dostosowany do innych języków, w tym:
- Szwedzki (Svorak, Svdvorak)
- Norweski (Norsk Dvorak)
- Fiński
- Brazylijski
- Niemiecki (German Type II)
Rekordy
Barbara Blackburn, najszybsza maszynistka na świecie, osiągnęła prędkość 150 słów na minutę na klawiaturze Dvoraka, z maksymalną prędkością 212 słów na minutę.
