Klasztory: Definicja i znaczenie
Klasztor to budynek lub zespół budynków, w których mieszkają wspólnoty religijne, takie jak zakonnicy lub zakonnice. Klasztory są obecne w różnych religiach, w tym chrześcijaństwie, buddyzmie, hinduizmie, dżinizmie, islamie i judaizmie.
Klasztory w różnych religiach
Religie wywodzące się z półwyspu indyjskiego
Najstarsze formy życia monastycznego pochodzą z hinduistycznego ascetyzmu. W hinduizmie występują różne formy klasztorów, takie jak matha i aśrama. Buddyzm, rozwijający się na tych podstawach, stworzył własną tradycję klasztorów, która trwa do dziś.
Religie abrahamiczne
W judaizmie istniały wspólnoty przypominające klasztory, jak te w Kumran. Chrześcijaństwo wykształciło bogatą tradycję monastyczną, która rozwinęła się z wspólnot pustelniczych w Egipcie. Klasztory występują we wszystkich odłamach chrześcijaństwa, w tym w protestantyzmie. W islamie, elementy klasztorne pojawiają się w wspólnotach sufickich.
Klasyczne cechy klasztorów zachodnich
W klasycznym układzie klasztoru centralnym punktem jest kościół, otoczony wirydarzem, kapitularzem oraz celami zakonnymi. Inne budynki, takie jak refektarz czy szkoła, znajdują się w obrębie murów klasztornych.
Pomieszczenia klasztorne
- Armarium: pomieszczenie do przechowywania ksiąg.
- Auditorium: sala do codziennych obrad i pracy.
- Cellarium: magazyn klasztorny.
- Dormitorium: sypialnia zakonników.
- Fraternia: pomieszczenie do wspólnej pracy.
- Infirmeria: dla chorych zakonników.
- Kapitularz: sala zebrań.
- Krużganek: galeria otaczająca wirydarz.
- Refektarz: jadalnia klasztorna.
- Skryptorium: pomieszczenie do przepisywania ksiąg.
- Wirydarz: wewnętrzny dziedziniec z ogrodem.
Znane klasztory chrześcijańskie
- Klasztor oo. paulinów na Jasnej Górze
- Klasztor benedyktyński na Monte Cassino
- Klasztor Świętej Katarzyny na górze Synaj
- Ławra Troicko-Siergijewska w Rosji
- Klasztor franciszkański w Asyżu
Słynne klasztory buddyjskie
- Baima si w Chinach
- Rumtek w Tybecie
- Shaolin
- Haein sa w Korei
Klasztory odgrywają istotną rolę w życiu religijnym, kulturowym i społecznym, stanowiąc miejsca modlitwy, pracy i nauki.
