„`html
Kiwity
Kiwity, znane w języku niemieckim jako Kiwitten, to wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Kiwity. Miejscowość znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 513 i jest siedzibą Ochotniczej Straży Pożarnej.
Historia
Wieś została założona w 1308 roku. W 1311 roku została zniszczona przez oddział Witenesa, a w 1319 roku biskup warmiński Eberhard z Nysy ponownie ją lokował. Z tego okresu pochodzi młyn oraz karczma, które były znane w XVIII wieku. Po II wojnie światowej pierwszym wójtem Kiwit był Otton Sarnowski.
Zabytki
W Kiwitach znajduje się zabytkowy kościół parafialny pw. św. Apostołów Piotra i Pawła, wzniesiony w stylu gotyckim w latach 1350-1370. Wieża kościoła pochodzi z końca XIV wieku i została rozbudowana w XV wieku. Kościół był gruntownie odnawiany w 1862 roku, a jego główny ołtarz z 1762 roku zawiera późnogotycką figurę Madonny z Dzieciątkiem. W murze kościoła znajdował się do 1946 roku relief znany jako „Śmierć z Kiwit”. Oprócz kościoła, we wsi znajdują się także kapliczki.
Demografia
W Kiwitach w 1818 roku mieszkało 278 osób, w 1939 roku liczba ta wzrosła do 434, a w 1998 roku wynosiła 438. Miejscowość dysponuje różnymi usługami, takimi jak przystanek PKS, poczta, ośrodek zdrowia, restauracja, dom kultury, sklepy, jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, szkoła podstawowa oraz publiczne gimnazjum z projektem „Orlik 2012”. Na terenie gminy funkcjonuje stowarzyszenie paramilitarne związane ze sportami Air Soft Gun.
Bibliografia
- Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1978.
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński, Warmia Mazury. Przewodnik, Agencja TD, Białystok, 1996.
- Mapa Schroettera 1796–1802 (młyn).
„`