Kierlesz – Pieśń Religijna
Kierlesz to średniowieczna pieśń religijna, wykonywana w języku łacińskim. Nazwa pochodzi od zniekształconego zwrotu Kyrie eleison, który był powszechnie wypowiadany przez wiernych. W okresie tym pieśni były śpiewane w łacinie, co sprawiało, że nawet osoby nieznające tego języka mogły brać udział w śpiewie, powtarzając prostą formułę. Kierlesze były wykonywane w różnych kontekstach religijnych, często wielokrotnie podczas ceremonii.
Historia Kierlesza
Niektórzy badacze sugerują, że pieśni religijne w języku polskim zaczęły się pojawiać w XIII wieku, wywodząc się z tradycji kierleszy. W tym czasie teksty polskie były podkładane pod istniejące melodie. Kierlesze były także znane w innych krajach, takich jak Czechy (jako Krleš), Węgry oraz Niemcy (jako Kirleise).
Przykłady i Wzmianki
- Kierlesze były śpiewane w 1037 roku podczas wyświęcania biskupa Dietmara I.
- W 1038 roku śpiewano je w Gnieźnie przy grobie św. Wojciecha.
- W czeskiej pieśni religijnej Hospodine, pomiluj ny z XI wieku występuje forma krleš.
- W Kronice Thietmara z początku XI wieku pogańscy Słowianie połabscy naśmiewali się z chrześcijan, używając słowa krleš.
Kierlesz w Polsce
Przekazy dotyczące kierleszy w Polsce są mniej liczne. Jednym z nielicznych jest wzmianka w Latopisie Halicko-Wołyńskim, dotycząca wydarzeń z 1245 roku, gdzie opisana jest bitwa pod Jarosławiem. W tym kontekście pojawia się odniesienie do Polaków śpiewających kierlesz, co sugeruje, że tradycja ta mogła być obecna również w Polsce.
Podsumowanie
Kierlesz jako forma pieśni religijnej miał znaczący wpływ na rozwój muzyki liturgicznej w średniowieczu. Jego obecność w różnych krajach i wzmianki w historycznych dokumentach świadczą o jego popularności oraz o ewolucji tradycji muzycznych w Europie.
