Kazanie (łac. sermo) – gatunek literatury stosowanej, przemowa wygłaszana zwykle przez osobę duchowną wyznania chrześcijańskiego, która ma za zadanie nauczanie i przekazanie treści religijnych. Odmianą kazania jest homilia zawierająca wyjaśnienie fragmentu tekstu biblijnego, często błędnie uważana za synonim tego terminu. Do 1970 roku kazania w Kościele katolickim były głoszone z ambony, obecnie – częściej z kazalnicy (zwanej też poetycko stołem słowa Bożego).
W islamie kazanie zwane jest chutbą.
Mianem kazania również określa się najobszerniejszą przemowę wygłoszoną przez Jezusa Chrystusa, zwaną Kazaniem na górze.
Znaczenie w protestantyzmie
Znaczenie kazania w nabożeństwie jest szczególnie podkreślane w Kościołach protestanckich. Podobnie, jak Eucharystia jest centrum nabożeństwa w katolicyzmie, tak kazanie znajduje się w centrum nabożeństwa protestanckiego. Oznacza ono zwiastowanie Słowa Bożego i, zgodnie z zasadą solum Verbum, to właśnie ze zwiastowanego Słowa rodzi się podczas nabożeństwa społeczność Kościoła. Przy czym, w kościołach historycznych podkreślana jest przy tym prawda, że Słowo Boże jest zwiastowane nie tylko przez Kazanie, ale także przez sakramenty.
Podstawą każdego kazania w protestantyzmie jest fragment Biblii, który zazwyczaj czytany jest przez pastora na początku kazania i do którego odwołuje się w trakcie jego wygłaszania. Często kaznodzieja odnosi się także do innych fragmentów Biblii, związanych z treścią wygłaszanego kazania. W reformowanej tradycji wiary często spotykaną praktyką jest rozpoczynanie głoszenia kolejnych kazań od tego miejsca w Biblii, w którym skończyło się głosić poprzednie (lectio continua). W ten sposób w wielu Kościołach protestanckich podczas cyklu kazań zostaje zwiastowane Słowo ze wszystkich ksiąg i rozdziałów Pisma Świętego. Często spotykaną praktyką podczas wygłaszania kazania jest śledzenie omawianych fragmentów przez wiernych we własnych egzemplarzach Biblii (szczególnie w Kościołach ewangelikalnych, ale praktyka staje się popularna również w ewangelicyzmie).
Znani kaznodzieje
Lista znanych kaznodziejów:
* Tertulian
* Jan Chryzostom
* Grzegorz z Nazjanzu
* Dominik Guzmán
* Franciszek z Asyżu
* Lancelot Andrewes
* Marcin Luter
* Jan Kalwin
* John Donne
* Jeremy Taylor
* Jacques-Bénigne Bossuet
* John Wesley
* Jonathan Edwards
* Charles Spurgeon
* Billy Sunday
* Aimee Semple McPherson
* Billy Graham
* Piotr Skarga
* Piotr z Alkantary
* Jan Kapistran
* Antoni Padewski
Nawiązania
Styl kazań bywał parodiowany w innych gatunkach literackich i dramatycznych. W średniowiecznej Francji wystawiane były monologi dramatyczne sermon joyeux, parodiujące ówczesne kazania. Na ziemiach polskich krytykę kazań podjęło między innymi czasopismo religioznawcze Myśl Niepodległa uznając je za rodzaj propagandy niepodlegającej krytyce.
Przypisy
Bibliografia
* }}
Kategoria:Liturgia chrześcijańska
