Marek Porcjusz Katon
Marek Porcjusz Katon (Marcus Porcius Cato), znany jako Cenzor (Censorius), urodził się w 234 r. p.n.e. w Tusculum, a zmarł w 149 r. p.n.e. Był mówcą, politykiem i pisarzem rzymskim. Jest przodkiem Katona Młodszego.
Życiorys
Katon pochodził z ekwitów i, podobnie jak jego przodkowie, zajmował się rolnictwem. Swoją karierę wojskową rozpoczął około 217 r. p.n.e., biorąc udział w wojnie z Hannibalem jako legionista. W 214 r. p.n.e. został trybunem wojskowym na Sycylii, a w 204 r. p.n.e. pełnił funkcję kwestora. W 195 r. p.n.e. odbył triumf w Rzymie za swoje zwycięstwa w Hiszpanii.
Katon jest znany ze swojego słynnego zwrotu, który powtarzał na zakończenie wystąpień w Senacie: Ceterum censeo Carthaginem esse delendam (Sądzę, że Kartaginę należy zniszczyć). Aktywnie zwalczał wpływy greckie, promując tradycyjne rzymskie cnoty i republikańskie rządy.
Dzieła
- Praecepta ad filium – uznawane za pierwszą rzymską encyklopedię, zawierającą informacje z zakresu retoryki, medycyny i rolnictwa.
- De agri cultura – najstarsze zachowane dzieło napisane po łacinie, podręcznik dotyczący prowadzenia posiadłości ziemskiej.
- Origines – historia Rzymu od jego założenia do 149 r. p.n.e., ważne źródło dla późniejszych historyków.
- Orationes
- De re militari
- De lege ad pontifices auguresque spectanti
- Historia Romana litteris magnis conscripta
- Carmen de moribus
- Apophthegmata
Bibliografia
- Astin, A. E., Cato the Censor, Oxford: Clarendon Press 1978
- Dalby, Andrew, Cato: On Farming, Totnes: Prospect Books 1998
- Goujard, R., Caton: De l’agriculture, Paris: Les Belles Lettres 1975
- Krawczuk, A. (red.), Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, Oficyna Wydawnicza FOGRA 2005
Linki zewnętrzne
- „De agri cultura” i fragmenty „Origines” na The Latin Library
- Kato Starszy – dzieła w bibliotece Polona
