Katarzyna Jagiellonka
Katarzyna Jagiellonka (szw. Katarina Jagellonica, fin. Katariina Jagellonica) urodziła się 1 listopada 1526 roku w Krakowie, a zmarła 16 września 1583 roku w Sztokholmie. Była królewną polską, księżniczką litewską, księżną Finlandii (1562–1583) oraz królową Szwecji (1568–1583) jako żona Jana III Wazy. Była najmłodszą córką króla Zygmunta I Starego i Bony Sforzy.
Życiorys
Katarzyna miała trudne dzieciństwo, w którym była zaniedbywana przez rodziców, zwłaszcza matkę, która skupiała się na starszej córce Izabeli oraz synu Zygmuncie Auguście. Wychowywała się z dwiema siostrami, Zofią i Anną, z którymi odebrała dobre, lecz nie tak zaawansowane wykształcenie jak Izabela.
Po wyjściu Zofii za mąż w 1556 roku, Katarzyna mieszkała z Anną. W 1560 roku car Rosji, Iwan Groźny, wyraził chęć poślubienia Katarzyny, ale Zygmunt August nie wyraził na to zgody. Po ślubie z Janem III Wazą, Katarzyna osiedliła się w Turku, gdzie prowadziła własny dwór. W wyniku politycznych napięć, para książęca została uwięziona przez króla Eryka XIV w zamku Gripsholm.
W 1566 roku Katarzyna urodziła syna, Zygmunta, który został nazwany na cześć dziadka. Szybko zorientowała się w niebezpieczeństwie, jakie groziło jej synowi ze strony Eryka XIV, i skutecznie przekonała Jana do odsunięcia brata od rządów. W 1587 roku, przy wsparciu Anny Jagiellonki, Zygmunt III Waza został królem Polski.
W 1570 roku Marcin Kromer napisał popularne dzieło Historia prawdziwa o przygodzie żałosnej książęcia Finlandzkiego Jana i królewny Katarzyny.
Dzieci Katarzyny i Jana III
- Zygmunt III Waza (1566–1632) – król Polski i Szwecji.
Galeria
Portrety i inne wizerunki Katarzyny Jagiellonki ukazują jej życie i rolę, jaką odegrała w historii.
Przypisy
Źródła historyczne i biograficzne dostarczają informacji o życiu Katarzyny oraz jej wpływie na politykę w regionie.
Bibliografia
- Spórna M., Wierzbicki P., Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Zielona Sowa, Kraków 2003.
- Wdowiszewski Z., Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Avalon, Kraków 2005.
