Katarzyna II Wielka
Katarzyna II Aleksiejewna Wielka (ur. 2 maja 1729 w Szczecinie, zm. 17 listopada 1796 w Petersburgu) była cesarzową Rosji, która panowała w latach 1762–1796. Urodziła się jako Zofia Fryderyka Augusta i poślubiła Piotra III. Po zamachu stanu objęła władzę w Rosji, kontynuując reformy swojego poprzednika, Piotra Wielkiego.
Reformy i polityka wewnętrzna
Katarzyna II wprowadziła szereg reform, w tym:
- Usunięcie dóbr duchownych z rąk cerkwi (1764).
- Wprowadzenie Manifestu o wolności gospodarczej (1775) oraz Gramoty o prawach miejskich (1785).
- Utworzenie pierwszej w Rosji szkoły dla dziewcząt (1764).
Jej rządy charakteryzowały się absolutyzmem oświeconym oraz represjami wobec opozycji, zwłaszcza po powstaniu chłopskim Jemieljana Pugaczowa.
Polityka zagraniczna
Katarzyna II była aktywna na arenie międzynarodowej, a jej polityka obejmowała:
- Wsparcie dla Stanisława Augusta Poniatowskiego, króla Polski, którego koronacja miała miejsce w 1764 roku.
- Interwencje w sprawy Polski, w tym rozbiory Rzeczypospolitej (1772, 1793, 1795).
- Uczestnictwo w wojnach z Imperium Osmańskim, co doprowadziło do zdobycia Krymu i jego aneksji w 1783 roku.
Powstania i represje
W 1773 roku wybuchło powstanie chłopskie, które trwało prawie trzy lata. Po jego stłumieniu Katarzyna II przeprowadziła reformy administracyjne, dzieląc Rosję na 50 guberni, co miało na celu poprawę zarządzania i zwiększenie samorządności szlachty.
Ostatnie lata i śmierć
Katarzyna II planowała interwencję w rewolucję francuską, jednak jej działania były ograniczone przez konflikty w Polsce. Zmarła 17 listopada 1796 roku. Jej następcą został syn, Paweł I.
Upamiętnienie
Na jej cześć nazwano m.in. miasto Dniepr. W 2022 roku zdemontowano jej pomnik w Odessie.
