Kasacja – definicja i rodzaje
Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego, rozpoznawanym przez Sąd Najwyższy. W przeszłości istniała również w postępowaniu cywilnym jako środek odwoławczy do III instancji.
Kasacja w postępowaniu cywilnym
Wprowadzenie kasacji do postępowania cywilnego miało miejsce na mocy ustawy z 1 marca 1996 roku. Był to środek odwoławczy od orzeczeń sądów II instancji, łączący elementy kasacji i rewizji. Kasacja w tym kontekście umożliwiała zarówno uchylenie, jak i zmianę zaskarżonego orzeczenia.
Kasacja w postępowaniu karnym
W postępowaniu karnym kasację mogą wnosić różne podmioty:
- Strona – wnosi kasację zwyczajną od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego, z wyjątkiem sytuacji, gdy nie zaskarżyła wyroku sądu I instancji.
- Prokurator Generalny oraz Rzecznik Praw Obywatelskich – mogą wnosić kasację nadzwyczajną od każdego prawomocnego orzeczenia sądu.
- Rzecznik Praw Dziecka – ma prawo do wniesienia kasacji w przypadku naruszenia praw dziecka.
Wymogi dotyczące kasacji
Kasacja musi spełniać ogólne wymogi pisma procesowego oraz zawierać wskazanie uchybienia. Może ono dotyczyć:
- bezwzględnej przesłanki odwoławczej (art. 439 k.p.k.),
- rażącego naruszenia prawa, mającego wpływ na treść orzeczenia.
Kasacja nie może być wniesiona z powodu niewspółmierności kary, z wyjątkiem spraw o zbrodnie, gdy kasację wnosi Prokurator Generalny. Musi być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego, a w przypadku wniesienia przez stronę, należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej.
Termin wniesienia kasacji
Termin na wniesienie kasacji wynosi 30 dni od doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem. Nie dotyczy to Prokuratora Generalnego i innych uprawnionych, ale kasacja na niekorzyść oskarżonego wniesiona po roku nie może być uwzględniona.
Kasacja w postępowaniu wykroczeniowym
W postępowaniu wykroczeniowym występuje wyłącznie kasacja nadzwyczajna. Można ją uwzględnić na niekorzyść obwinionego, jeśli nie minęły jeszcze 3 miesiące od uprawomocnienia się orzeczenia. Do kasacji stosuje się odpowiednie przepisy Kodeksu postępowania karnego, z koniecznością wprowadzenia stosownych zmian.
