Kartuzja
Kartuzja to tradycyjne określenie klasztoru zakonu kartuzów, który powstał w 1084 roku we Francji, w La Grande Chartreuse. Inne klasztory na całym świecie wzorowały się na tym oryginalnym miejscu.
Architektura
Budowle kartuzów nie miały jednolitego stylu, a ich architektura dostosowywała się do lokalnych warunków i stylów epok. Wspólnym elementem dla większości kartuzji jest duży krużganek oraz cele mnichów, które są oddzielnymi domkami z ogródkami. Każda cela składa się z:
- przedsionka (Ave Maria)
- pokoju dziennego
- sypialni (Cubiculum) z klęcznikiem (Oratorium)
- warsztatu (Laboratorium)
Domki są zazwyczaj piętrowe, jednak w nowszych kartuzjach, takich jak Marienau, są parterowe. W późnym średniowieczu cele były często bogato wyposażane, jednak z czasem ich wystrój przeszedł w stronę prostoty i ubóstwa.
Historia w Polsce
Zakon kartuzów został założony w Polsce w 1380 roku w miejscowości, która obecnie nosi nazwę Kartuzy. Nazwa ta pochodzi od zakonu.
Aktualny stan kartuzji
Do dzisiaj istnieje 24 kartuzji na świecie, w tym 18 klasztorów męskich i 6 żeńskich. Najmłodszą jest kartuzja Sudowon w Korei Południowej, działająca od 2004 roku. Ostatnia likwidacja miała miejsce w 2011 roku w Portugalii. Obecnie w Sélignac mieszka jeszcze kilku braci świeckich, a kartuzja Aula Dei ma być przeniesiona na skutek presji społecznej dotyczącej udostępnienia skarbów sztuki publiczności. W 1956 roku zlikwidowano kartuzję we Florencji z podobnych powodów.
Literatura
- Nancy Klein Maguire: In der Stille vieler kleiner Stunden. Fünf Kartäuser-Novizen auf der Suche nach Gott. Goldmann, München 2007.
Linki zewnętrzne
- Website des Kartäuserordens – zawiera adresy kartuzji oraz zdjęcia.
- Internet-Präsenz des Vereins der Freunde der Kartause Aggsbach – informacje o działalności zakonu kartuzów.