Jan Nepomucen Karol Potkański
Jan Nepomucen Karol Potkański (1861-1907) był polskim historykiem, etnografem, taternikiem oraz profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Urodził się w Prędocinku, a po śmierci rodziców wychowywał się pod opieką ciotki i wuja, co zapewniło mu staranne przygotowanie do studiów.
Wykształcenie i praca naukowa
Karol Potkański rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednak ich nie ukończył. W 1883 roku zainicjował badania w archiwach radomskich, kaliskich i warszawskich, co zaowocowało pracą naukową „Zapiski herbowe z dawnych ksiąg radomskich i piotrkowskich” oraz biogramem rodu Potkańskich w „Złotej księdze szlachty polskiej”.
W 1902 roku został profesorem historii krajów austriackich na Uniwersytecie Jagiellońskim, a dwa lata później dołączył do Akademii Umiejętności. Jego badania koncentrowały się na stosunkach społeczno-gospodarczych średniowiecza oraz zagadnieniach pierwotnego osadnictwa, zwłaszcza na Podhalu. Potkański jako jeden z pierwszych w Polsce łączył historię z etnografią, a także pełnił funkcję prezesa Polskiej Sztuki Stosowanej i redaktora kwartalnika „Lud”.
Zainteresowania i działalność
Od 1877 roku regularnie odwiedzał Zakopane, gdzie nawiązał liczne kontakty z lokalną elitą intelektualną. Był pasjonatem gór oraz kultury góralskiej, wspierając promocję „stylu zakopiańskiego”. Jego podróże obejmowały również Alpy.
Śmierć i dziedzictwo
Karol Potkański zmarł w wyniku anemii złośliwej oraz problemów psychicznych. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, a koszty budowy jego grobowca pokrył Henryk Sienkiewicz. Jego postać została uwieczniona w dziełach Stanisława Witkiewicza oraz Jacka Malczewskiego.
Podsumowanie
- Karol Potkański – historyk, etnograf, taternik, profesor UJ.
- Badania nad historią średniowiecza i osadnictwem w Polsce.
- Aktywny w Zakopanem, promotor kultury góralskiej.
- Zmarł w 1907 roku, pochowany w Krakowie.
