Karol Modzelewski – Życiorys
Karol Cyryl Modzelewski (23 listopada 1937 – 28 kwietnia 2019) był polskim historykiem mediewistą, profesorem nauk humanistycznych oraz znaczącym działaczem opozycji demokratycznej w okresie PRL. Był członkiem Polskiej Akademii Nauk oraz senatorem I kadencji. Otrzymał Order Orła Białego.
Działalność polityczna
Modzelewski rozpoczął swoją działalność polityczną w 1957 roku, wstępując do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1964 wraz z Jackiem Kuroniem napisał List otwarty do partii, krytykujący PZPR, co skutkowało ich wydaleniem z partii. Był jednym z liderów protestów studenckich w marcu 1968. W latach 1980-1981 pełnił funkcję pierwszego rzecznika prasowego „Solidarności”, a po wprowadzeniu stanu wojennego był wielokrotnie więziony i internowany.
Kariera naukowa
Modzelewski był profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego (1992–1994) i Uniwersytetu Warszawskiego (1994–2019). W 2007 roku otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za monografię Barbarzyńska Europa, w której omawiał historię tożsamości europejskiej. Jego autobiografia Zajeździmy kobyłę historii (2013) zdobyła Nagrodę Literacką „Nike” oraz inne wyróżnienia.
Życie prywatne i śmierć
Urodził się w Moskwie jako Cyryl Budniewicz. Po wojnie osiedlił się w Polsce, gdzie rozpoczął studia historyczne. Przez całe życie angażował się w działalność społeczną i polityczną. Zmarł 28 kwietnia 2019 roku w Warszawie, a jego pogrzeb odbył się 8 maja na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W ceremonii uczestniczyli liczni przedstawiciele życia publicznego.
Wybrane publikacje
- List otwarty do partii (1966)
- Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego (X–XIII wiek) (1975)
- Barbarzyńska Europa (2004)
- Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca (2013)
Odznaczenia
- Order Orła Białego (1998)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1990)
- Kawaler Legii Honorowej (2016)
Upamiętnienie
W 2019 roku powstała książka Modzelewski. Buntownik oraz ustanowiono konkurs „Książka Historyczna Roku im. Karola Modzelewskiego”. W 2024 roku odsłonięto mural z jego wizerunkiem na Bielanach w Warszawie.
