Karol Levittoux
Karol Levittoux (1820-1841) był polskim działaczem niepodległościowym i studentem kursów prawniczych w Warszawie. Pochodził z rodziny o francuskich korzeniach, będąc synem Piotra Levittoux-Desnouettes, francuskiego sierżanta. Uczył się w pijarskim gimnazjum w Łukowie.
Życiorys
W 1839 roku założył w Łukowie Związek Patriotyczny, który zajmował się samokształceniem i działalnością patriotyczną, będąc częścią Stowarzyszenia Ludu Polskiego. Z jego inicjatywy powstał także podobny związek w Chełmie.
Levittoux brał udział w sprzysiężeniach, które miały na celu wywołanie powstania, utworzenie rządu republikańskiego oraz zniesienie pańszczyzny. Aresztowany w 1841 roku, przeszedł brutalne śledztwo w warszawskiej cytadeli. Po nieudanej próbie ucieczki popełnił samobójstwo, podpalając siennik, aby nie wydać swoich towarzyszy. Jego śmierć stała się symbolem poświęcenia dla ojczyzny.
W sztuce
Jego czyn zainspirował Cypriana Kamila Norwida do stworzenia wiersza Burza (Śmiało, młodzieńcze…), a także fragmentu dramatu Za kulisami. Temat Levittoux poruszyli także inni poeci, w tym Władysław Syrokomla i Mieczysław Romanowski. Współczesny wiersz Jerzego Czecha opisuje również jego postać, a malarz Antoni Kozakiewicz stworzył zaginiony obraz Śmierć Karola Levittoux.
Upamiętnienie
- Jedna z ulic w warszawskiej Cytadeli nosi imię Karola Levittoux.
- Tablica pamiątkowa w Warszawie odsłonięta w 1966 roku.
- Coroczny Memoriał Piłki Siatkowej im. Karola Levittoux w Łukowie.
Rodzina
Karol Levittoux miał młodszego brata, dr. Henryka Levittoux, warszawskiego lekarza. Wśród jego potomków byli także Karol Levittoux, student, który zginął podczas przewrotu majowego w 1926 roku, oraz major Henryk Julian Levittoux, zamordowany w zbrodni katyńskiej w 1940 roku.
Przypisy
Karol Levittoux pozostaje postacią ważną w historii polskiego ruchu niepodległościowego, a jego życie i śmierć są źródłem inspiracji dla wielu artystów i działaczy.
